راه‌اندازی پایگاه ژنوم جمعیت کشوریک ضرورت اجتناب ناپذیر است

دکتر وحیدرضا یاسایی در گفت‌وگو با ایسنادفتر دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با اشاره به طرح "ژنوم جمعیتی کشور" و با بیان اینکه در حال حاضر ارایه خدمات پیشرفته تشخیصی بیماری‌های ژنتیکی توسط مراکز دولتی و خصوصی متعدد در سراسر کشور در حال انجام است، گفت: ایجاد پایگاه ژنوم جمعیت کشور یک ضرورت اجتناب ناپذیر در حوزه سلامت است.

یاسایی با تاکید بر اینکه با توجه به محدودیت شدید منابع مالی، این موضوع باید در اولویت برنامه‌­های وزارت بهداشت باشد، عنوان کرد: در آینده بسیار نزدیک بدون استفاده از پروفایل ژنوم بیماران، حوزه سلامت ناچار به پرداخت هزینه‌های بالا برای پیشگیری و مدیریت درمان بیماری‌ها خواهد بود.

وی در این راستا به فعالیت مرکز تحقیقات ژنتیک در این راستا اشاره کرد و گفت: با شروع بکار مرکز جامع خدمات ژنتیک مستقر در مرکز تحقیقات ژنومیک، تا کنون "ژنوم" بیش از ۱۵۰۰ بیمار که از سراسر کشور به کلینیک‌های فوق تخصصی ژنتیک این مرکز مراجعه کرده‌اند، شناسایی شده که تجمیع این اطلاعات جمع‌آوری شده از مراکز مختلف، در ترسیم نقشه ژنوم کشور بسیار کمک کننده است.

رییس مرکز تحقیقات ژنومیک همچنین با اشاره به فعالیت سه آزمایشگاه مجهز "ژنتیک مولکولی"، "سیتوژنتیک" و" تشخیص قبل از تولد" در این مرکز تحقیقاتی، اظهار کرد: این آزمایشگاه‌ها با در اختیار داشتن تجهیزات به‌روز و نیروهای متخصص، خدمات تشخیصی را با دقت بالا و با تعرفه‌های دولتی ارایه می‌دهند.

وی با اشاره به تعامل نزدیک این آزمایشگاه‌ها با کلینیک‌­های تخصصی، گفت: این مراکز در طیف وسیعی از تشخیص بیماری‌های ژنتیکی و نیز مشکلات ناباروری، سرطان و عقب‌ماندگی‌های ذهنی خدمات گسترده‌ای ارایه می‌کنند که به لحاظ کیفی منحصربه ‌فرد است. با این حال با افزایش نرخ ارز تا حدود سه برابر، هزینه‌ خرید مواد مصرفی بسیار افزایش یافته ولی رقم تعرفه‌ها تقریبا ثابت مانده که این موضوع ارایه خدمت به بیماران را با مشکلات متعددی مواجه کرده است.

این عضو هیات علمی دانشگاه با اشاره به نرخ  بالای ازدواج‌های فامیلی در کشور، تصریح کرد: آمار ازدواج‌های فامیلی در کشور بالاست و همین موضوع احتمال بروز برخی از بیماری‌های ژنتیکی را افزایش داده است. از سوی دیگر با پیشرفت دانش و تکنولوژی­‌های نوین و وجود زیرساخت‌هایی مانند نیروی‌های متخصص و کارآمد در کشور، می‌توان برنامه جامعی را برای ارایه خدمات گسترده تشخیصی مولکولی تدوین و اجرا کرد که تلاش های خوبی در این رابطه آغاز شده است.

رییس مرکز تحقیقات ژنومیک  دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به مراجعه بیماران از سراسر کشور به مرکزتحقیقات ژنومیک دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اظهار کرد: بدلیل ارایه خدمات متنوع و با کیفیت در این مرکز، تاکنون از کشورهای همسایه از جمله عراق و افغانستان مراجعات متعددی داشته ایم.

یاسایی در پایان با بیان اینکه مرکز تحقیقات ژنومیک یک مرکز غیرمستقل با بودجه‌ای محدود است، اظهار کرد: علی‌رغم فعالیت‌های ارزشمند تحقیقاتی و خدماتی انجام شده، مرکز ژنومیک هنوز به عنوان یک مرکز غیرمستقل شناخته شده و بودجه اختصاصی ندارد. با این حال دستاوردهای این مرکز در مقایسه با منابع بسیار محدود آن قابل مقایسه نیست.