تسریع درمان و کاهش عوارض کرونا با خدمات توانبخشی

دکترسید منصور رایگانی - رئیس انجمن طب فیزیکی و توانبخشی ایران - در گفت‌وگو با ایسنا دفتر دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ضمن تشریح حیطه فعالیتی طب فیزیکی و توانبخشی به عنوان درمان‌های غیرجراحی اختلالات اسکلتی و عضلانی و تکمیل کننده دیگر خدمات درمانی، عنوان کرد:‌ توانبخشی، بازگرداندن و دوباره ساختن توان، قدرت و حرکت از دست رفته‌ در بیمارانی است که به دنبال ابتلا به برخی بیماری‌ها، زمینه‌ عملکردی و فعالیت آن‌ها دچار اختلال شده، این دسته از بیماران با استفاده از خدمات طب فیزیکی و توانبخشی می‌توانند در انجام فعالیت‌های روزمره زندگی مستقل شده و توان حضور در جامعه و ایفای نقش اجتماعی را بازیابی کنند.

این عضو هیات علمی دانشگاه با بیان اینکه به دنبال شیوع کرونا طرحی برای تسریع روند درمان بیماران کرونایی و کاهش عوارض بیماری در بهبودیافتگان با استفاده از طب فیزیکی و توانبخشی اجرا شد، درباره تاثیر و نقش مثبت خدمات توانبخشی در درجات مختلف این بیماری، ‌اظهار کرد:‌ دسته اول بیماران مبتلا به کرونای خفیف هستند که نیازی به دریافت خدمات خاص توانبخشی ندارند. دسته دوم بیماران بستری شده  در بیمارستان هستند که حال عمومی خوبی داشته و وضعیت ریوی تنفسی و اختلالات حاصله به حدی نیست که در ICU بستری شوند، این افراد علاوه بر درمان‌های طبی، دارویی و تجویز اکسیژن، نیازمند دریافت خدمات حرکتی جهت پیشگیری از تحلیل عضلات و همچنین از نظر توانبخشی نیازمند تقویت ریه و عضلات تنفسی هستند تا همزمان با دریافت اکسیژن درمانی، نیاز بافت‌ها به اکسیژن تأمین شود.

خدمات توانبخشی در بیماران مبتلا به کرونای شدید

رایگانی در رابطه با بیماران مبتلا به شرایط حاد بیماری کووید 19 و درگیری شدید سیستم تنفسی و همچنین افراد بستری در ICU، عنوان کرد: ‌این دسته از بیماران نیازمند دریافت خدمات وسیع‌تر توانبخشی حرکتی، ریوی و تنفسی با هدف ایجاد آمادگی بیشتر برای بهبودی هستند؛ در این روش توانبخشی عضلات بدون دردآوری انقباض پیدا کرده، اثرگذاری درمان‌های دارویی بیشتر شده و بازتوانی مجدد سیستم تنفسی تسهیل می‌شود.

توانبخشی در بیماران مبتلا به عوارض ناشایع کرونا

به گفته این متخصص طب فیزیکی،‌ گروه دیگری از بیماران کرونایی دچار عوارض ناشایع همچون درگیری سیستم عصبی و در نهایت سکته مغزی، التهاب نخاع و یا دردهای عضلانی پایدار می‌شوند که در رابطه با این بیماران علاوه بر توجه به بیماری زمینه‌ای یا عوارض ناشی از بیماری کرونا یعنی اختلالات تنفسی، ضعف عضلات، لاغری و غیره، باید درمان‌های تخصصی آغاز شده و پس از ترخیص برای بازتوانی و رفع خستگی عضلانی، ضعف و اختلالات شایع از درمان‌های توانبخشی استفاده شود.

رایگانی با بیان اینکه ارایه خدمات به افراد دچار عوارض اسکلتی، ریوی و قلبی - عروقی ناشی از کرونا طرح اقدامی ضروری است، اظهار کرد: تقویت و تداوم این طرح نیازمند برنامه‌ریزی در سطح کلان و تجهیز درمانگاه‌ها و کلینیک‌ها با هدف ارایه خدمات سازمان‌دهی شده، منظم و منطبق با اصول علمی به بیماران است.

نحوه ارایه خدمات توانبخشی به بهبودیافتگان

این عضو هیات علمی دانشگاه همچنین با اشاره به بهبودیافتگانی که دوره حاد بیماری را طی کرده ولی همچنان با عوارض آن درگیرند، عنوان کرد:‌ این گروه که روز به روز بر تعدادشان افزوده می‌شود، پس از بهبودی دچار عوارضی همچون تحلیل بدن، خستگی مزمن، ضعف عضلات، لاغری اندام، کاهش ظرفیت حیاتی ریه و کاهش توان قلبی عروقی می‌شوند که خدمات طب فیزیکی و توانبخشی به تسریع روند بهبودی آنان کمک زیادی می‌کند.

وی ادامه داد:‌ اکثر بیماران کرونایی بستری در مراکز درمانی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، خدمات توانبخشی دریافت کرده و تحت پوشش خدمات قرار دارند.

رایگانی همچنین با تاکید بر ضرورت انجام فعالیت‌های ورزشی توسط افرادی که در قرنطینه به سر می‌برند، گفت: این افراد لازم است در دوران بی فعالیتی و کم تحرکی؛ حرکات ورزشی انجام داده و از خدمات تجویز شده ورزشی و حرکتی طب توانبخشی استفاده کنند تا عضلات و بدن شان تحلیل نرود.

رئیس بخش طب فیزیکی و توانبخشی بیمارستان شهدای تجریش در ادامه ضمن معرفی اقدامات و فعالیت‌های این مرکز، گفت: ارایه خدمات توانبخشی به بیماران بستری کرونا و همچنین توانبخشی پس از کرونا یک کار تیمی  است که با همکاری پزشک متخصص توانبخشی، همکاران متخصص داخلی یا عفونی، همکاران فیزیوتراپیست، کار درمان‌، متخصص تغذیه، پرستار توانبخشی، روانشناس بالینی و مددکار اجتماعی محقق می‌شود.

نقش خدمات توانبخشی در بهبود بیماران کرونایی

وی با بیان اینکه همه این افراد برای بررسی و کاهش تبعات و عوارض بیماری تلاش می‌کنند، اظهار کرد: خدمات توانبخشی به افراد کمک می‌کند که از نظر ساختار فکری، روانی و تطبیق پذیری با وضعیت جدید توجیه شده، حجم ریه و توان عملکردی قلب، ریه و توان حرکتی سیستم اسکلتی عضلانی بهبود پیدا کرده، برای انجام فعالیت‌های روزانه عملکرد بهتری داشته و همچنین تغذیه بهتری داشته باشند.

رایگانی با اشاره به مهمترین هدف  ارایه خدمات توانبخشی به بیماران کرونایی،‌ اظهار کرد: هدف این است که بیماران دچار عوارض سخت بیماری، با گرفتن خدمات توانبخشی بتوانند به سطح مطلوب توان و شرایط جسمی قبل از کرونا بازگردند.

تمرین توانبخشی در منزل

وی با تأکید بر اینکه بهبودیافتگان کرونا و بیماران ترخیص شده از بیمارستان می‌توانند علاوه بر دریافت خدمات توانبخشی از مراکز درمانی، تمرین‌های مربوط به بهبود و ترمیم ارگان‌های آسیب دیده را  در خانه انجام دهند، گفت: این افراد باید دستورات و توصیه‌های درمانی را از متخصصین دریافت کرده و اگر منعی برایشان تجویز نشده، تمرین های مربوطه را به صورت روزانه و حداقل دو بار و هر بار حداقل 15 تا 20 دقیقه در منزل و یا محیط‌های باز با رعایت فاصله فیزیکی انجام دهند. توصیه می‌شود این افراد ضمن پیاده‌روی در محیط‌های سرباز و استشمام هوای سالم، مفاصل و اندام‌ خود را حرکت داده، از مواد لبنی، سبزیجات و میوه جات استفاده کرده و تغذیه مناسب داشته باشند. همچنین اقدام جهت بازسازی روحی و روانی این افراد پس از بهبودی ضروری است.

افزایش درصد بهبودی بیماران کرونایی بدون عارضه

این عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان اینکه خوشبختانه درصد بهبودی بیماران کرونایی بدون عارضه افزایش یافته است، اظهار کرد:‌ با این حال عوارض بیماری همچنان در سالمندان، افراد دارای مشکلات زمینه‌ای و افراد دارای ظرفیت پایین تنفسی، ریوی و عملکردی همچنان بالاست؛ لذا توجه به خدمات توانبخشی برای این دسته از بیماران ضروری است.

رایگانی با بیان اینکه شدت بروز ضایعات و اختلالات بیماری در افراد متفاوت است، عنوان کرد: این موضوع بر روی نتیجه بهبودی تاثیر گذار است. خوشبختانه بیمارانی که به مرکز درمانی مراجعه می‌کنند و دوره درمانی را کامل انجام می‌دهند متجاوز از 70 تا 80 درصد به بهبودی مورد نظر دست پیدا کرده و در فعالیت های روزانه مستقل شده و به توانمندی مطلوب می‌رسند.

سایر خدمات توانبخشی بخش طب فیزیکی بیمارستان شهدای تجریش

رییس بخش طب فیزیکی و توانبخشی بیمارستان شهدای تجریش با اشاره به سایر فعالیت‌های این مرکز در دوران قبل و بعد از کرونا، گفت: در مراکز مختلف طب فیزیکی و توانبخشی در سطح کشور، خدمات جامع توانبخشی برای افرادی که اختلالات اسکلتی، عضلانی و عصبی آنان به جراحی نیاز نداشته و یا تمایلی به جراحی ندارند، پیشنهادات دارویی، ورزشی، فیزیوتراپی، تزریقات موضعی و درمان‌های غیر تهاجمی مهیاست.

رایگانی در خاتمه با بیان اینکه ارایه خدمات جامع طب توانبخشی نورولوژیک برای بیماران ضایعه نخاعی، سکته مغزی، ضایعات مغزی، پارکینسون و ام اس از دیگر فعالیت‌های مراکز طب فیزیکی است، خاطرنشان کرد:‌ امکان ارایه خدمات با تعرفه دولتی در واحد توانبخشی نورولوژیک بخش طب فیزیکی و توانبخشی بیمارستان شهدای تجریش مهیاست و طی آن کلیه خدمات جامع از قبیل فیزیوتراپی، کار درمانی، گفتار درمانی و استفاده از روش‌های متنوع فیزیکی جهت کاهش درد و افزایش توانمندی  ارایه می‌شود.

انتهای پیام