رضایت ۷۰درصد خانواده‌ها برای اهدای عضو بیماران مرگ مغزی/ ممنوعیت پیوند «کلیه» ایرانی به اتباع خارجی
به گزارش روابط‌عمومی جهاددانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی، علیرضا زالی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در نشست خبری روز ملی اهدای گفت: این دانشگاه از پیشتازان فعالیت در خصوص اهدای عضو در سطح ملی و بین‌المللی است.
وی در ادامه با اشاره به صدور فتوای تاریخی امام (ره) درباره اهدای عضو اظهار کرد: نام‌گذاری امروز با زمان صدور فتوای سازنده و تاریخ‌ساز امام خمینی)ره) در 31 اردیبهشت‌ماه 1368 و پس از آن فتوای مقام معظم رهبری تقارن تاریخی دارد. این زمان با پیشنهاد دکتر ولایتی، در تقویم کشور به‌عنوان روز ملی اهدای عضو به ثبت رسید.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه مرگ مغزی برگشت‌ناپذیر است گفت: در ایران اعلام مرگ مغزی با شرایط سخت‌گیرانه انجام می‌شود و 4 متخصص ذی‌صلاح مرگ مغزی را پس از تشخیص‌های پاراکلینیکی اعلام می‌کنند که پزشکی قانونی نیز باید این تشخیص را تأیید کند؛ بنابراین اگر فردی دچار مرگ مغزی شد و تأییدات لازم را گرفت، مرگ او قطعی است در دانشگاه ما ۷۵۰ مرگ مغزی اعلام شد که تنها ۳۵۰ مرگ مغزی تأیید شد.
وی ادامه داد: حدود 10 درصد مردم ایران کارت اهدای عضو دارند که این آمار در کشورهای اروپایی بیشتر و معادل یک‌سوم جمعیت است. پیش‌بینی ما این است که در آینده بتوانیم میزان اهدای اعضا را افزایش دهیم.
دکترعلیرضا زالی تلاش نیروهای واحد فراهم آوری اعضا را درخشان خواند و گفت: شاخص pnp در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، ۱۹.۵ گزارش شده که مطلوب این عدد ۳۸ است. اگر شاخص اهدای عضو به ازای هر میلیون نفر به ۴۰ مورد در جمعیت تحت پوشش دانشگاه برسد، به این معنی است که شاخص pnp به عدد 40 رسیده و چهار هزار عضو در سال مهیا شده است؛ این عدد هدفگذاری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی است.
وی با اعلام اینکه "در سال 1401 بالغ بر یک میلیون و 400 هزار مورد تصادف داشتیم که در عمده آن‌ها مرگ و جرح رخ می‌دهد"، تصریح کرد: سال گذشته بیش از 19 هزار مرگ ناشی از تصادفات داشتیم که با افزایش آمار مرگ بر اثر تصادفات و سایر حوادث، آمار مرگ مغزی نیز افزایش می‌یابد؛ سالانه 5هزار تا 8هزار مرگ مغزی رخ می‌دهد که یک‌سوم آن‌ها در پیوند اعضا مشارکت داده می‌شوند.
دکتر زالی با بیان اهمیت توجه به زمان طلایی پیوند عضو در بیمار مرگ مغزی، ادامه داد: اگر به زمان طلایی در این فرایند توجه نشود، به دلیل افت فشارخون، بافت‌ها به‌مرور تخریب می‌شود. به‌طوری‌که اگر روز اول امکان اهدای هشت عضو وجود داشته باشد، روز سوم و چهارم فقط 2 عضو را می‌توان اهدا کرد.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی از وجود بالغ بر 46 هزار بیمار دیالیزی در کشور که تا مرحله پنجم از نارسایی کلیه را تجربه کرده‌اند، خبر داد و گفت: پنج برابر این آمار در شرف ابتلا به نارسایی کلیه هستند و پیش‌بینی می‌شود تا پنج سال آینده آمار مبتلایان به نارسایی کلیه 2 برابر شود. این بیماران در هفته سه بار باید دیالیز شوند و این موضوع بر افت کیفیت زندگی و کار افراد تأثیر بسزایی خواهد داشت.
دکتر زالی ادامه داد: چاقی سهم نارسایی کلیه را تا ۳۰درصد افزایش می‌دهد، اگر در سال هفت هزار مورد جدید برای انجام دیالیز به مراکز ارجاع داده شوند، باید سالانه 300 دستگاه جدید تأمین و 200 دستگاه موجود نیز بازسازی شود.
وی با بیان اینکه آمار دقیقی از نارسایی‌های قلبی در کشور در دست نیست، افزود: باتوجه‌به تأثیر دخانیات، چربی، سبک زندگی و افزایش وزن، پیش‌بینی می‌شود هشت درصد مردم ایران دچار نارسایی قلبی باشند. هزینه درمان یک بیمار مبتلا به نارسایی قلبی، 2 برابر بیمار سرطانی است و از همین رو توجه به این حوزه اهمیت دارد.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه سالانه 12 هزار ایرانی به دلیل نارسایی کبد فوت می‌کنند، خاطرنشان کرد: در سال گذشته 90 مورد پیوند کبد موفق و همچنین 460 مورد پیوند کلیه موفق در دانشگاه انجام شده است.
در ادامه دکتر ناصر سیم فروش عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز در این نشست با ناصر سیم فروش مشاور عالی وزیر بهداشت با بیان اینکه کمبود کلیه، بحران جهانی است، گفت: هر ۱۲ دقیقه یک بیمار نیازمند دریافت کلیه جان می‌دهد.
رئیس انجمن پیوند کلیه ایران با بیان اینکه در غرب آسیا در اهدای عضو رتبه اول در جهان پیشرو هستیم، گفت: ۸۳ درصد می‌کنند کلیوی‌ها زنده هستند و هزینه دیالیز کردن ۸ برابر پیوند کلیه است.
مشاور عالی وزیر بهداشت با بیان اینکه میزان امید به زندگی پیوند کلیه در مقایسه با دیالیز به‌مراتب بیشتر است تصریح کرد: اگر فردی مبتلا به نارسایی کلیه باشد میزان امید به زندگی و موفقیت جراحی پس از دریافت عضو از اهداکننده زنده 93 درصد و از اهداکننده دچار مرگ مغزی 83 درصد است و این عدد در دیالیز خونی به 42 درصد کاهش می‌یابد.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه با بیان این که پس از فتوای تاریخی امام خمینی (ره) پیوند مرگ مغزی به شکل قابل‌توجهی در کشور افزایش داشت ادامه داد: با سازوکارهای دولت و اختصاص هدیه‌ای تحت عنوان هدیه ایثار و همچنین افزایش 40 برابری این هدیه، امید داریم میزان اهدا و انجام پیوند زنده در ایران بیشتر شود.
رئیس انجمن پیوند کلیه ایران افزود: افراد زنده‌ای که با هر انگیزه‌ای کلیه اهدا می‌کنند قهرمانان ملی هستند، این افراد با ایثار خود به انسان‌ها جان دوباره می‌بخشند.
دکتر سیم فروش با بیان اینکه به اینکه بیشترین موارد پیوند کلیه در هفت سال اخیر در کشور ثبت شده اظهارکرد: ایران با ثبت 50 درصد پیوند در مرگ‌های مغزی و 50 درصد توسط اهداکنندگان رکورددار است به این شکل که در پیوند مرگ مغزی در منطقه رتبه اول و در پیوند زنده بعد از ترکیه رتبه دوم از آن ایران است.
استاد دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با اشاره به قوانین پیوند اعضا در ایران گفت: طبق قانون با ممنوع شدن جراحی پیوند اعضا به اتباع غیرایرانی باهدف پیشگیری از تخلفات و سودجویی‌ها در این زمینه، ایران در زمره برترین کشورها در دنیا قرار گرفته است.
وی در ادامه با بیان اینکه رتبه اول لاپارسکوپی در پیوند کلیه را کسب کردیم، خاطرنشان کرد: فشارخون و دیابت دو دشمن اصلی کلیه هستند.
در ادامه دکتر بابک شریف کاشانی معاون امور بین‌الملل دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و رئیس بخش پیوند قلب بیمارستان مسیح دانشوری با اشاره به فعالیت گروه پیوند قلب بیمارستان مسیح دانشوری از سال 1385 اظهار کرد: اولین بیمار دریافت‌کننده قلب، زنده است و برای چکاپ به بیمارستان مراجعه می‌کند. مهم‌ترین موضوعی که در پیوند قلب اهمیت دارد، نقش فعالیت تیمی در موفقیت‌آمیز بودن جراحی است، چراکه تنها راه پیوند قلب، پیوند از مورد مرگ مغزی است و این مهم نیاز به همکاری تمام فعالان در این حوزه دارد.
شریف کاشانی با بیان اینکه نارسایی قلبی مهم‌ترین و سخت‌ترین عارضه بیماران قلبی و عروقی است، تصریح کرد: 83.5 درصد بار مرگ‌ومیر و 78 درصد بار بیماری‌ها بر دوش بیماری‌های غیرواگیر است که بیماری قلبی و عروقی شایع‌ترین بیماری غیرواگیر محسوب می‌شود. از طرفی سن درگیری قلبی کاهش داشته است.
در ادامه وی با اشاره به انجام 327 مورد پیوند تاکنون در این مرکز گفت: اگر مرکز پیوند قلبی در تهران بالغ بر 12 مورد پیوند در سال انجام دهد، مرکز تأیید شده (Approved) و اگر بالغ بر 20 مورد پیوند انجام دهد، مرکز با ظرفیت بالا (High Load) نام‌گذاری می‌شود.
معاون بین‌الملل دانشگاه شهید بهشتی با تأکید بر اینکه در کار پیوند شخص یا گروه مطرح نیست و کل گروه را باید در نظر گرفت، ادامه داد: رنج سنی بیماران ما برای پیوند از بچه بسیار کوچک بوده است تا افراد بالای ۶۰ سال که آن بچه کوچکی که پیوند زدیم، اکنون در حال اخذ دیپلم است. اگر لطف جامعه بزرگوار ایرانی نبود و فرهنگ اهدای عضو را نداشتیم، نمی‌توانستیم اینجا بنشینیم و از دستاوردهای پیوند اعضاء صحبت کنیم.
دکتر مجتبی مخبر دزفولی رئیس مرکز فراوری اعضا و نسوج پیوندی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه اکنون هیچ محدودیتی در انجام پیوند عضو در ایران وجود ندارد، گفت: تاکنون ۱۳۰ پیوند ریه در بیمارستان مسیح دانشوری انجام شده است.
دکتر فریبا قربانی، قائم‌مقام واحد فراهم‌آوری اعضا و نسوج پیوندی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی از میانگین اهدای 2.8 عضو از مورد مرگ مغزی خبر داد و گفت: 57 بیمارستان و شش میلیون جمعیت تحت پوشش دانشگاه به طور مستمر بررسی و برای توانمندسازی نیروها در مراکز تلاش می‌شود.
وی ادامه داد: آموزش‌های تخصصی و عمومی به کادر درمان و عامه مردم ارائه می‌شود، به‌طوری‌که پروتکل آموزشی این مرکز جایزه جشنواره آموزشی شهید مطهری را دریافت کرده است. همچنین در کنگره‌های ملی و بین‌المللی پژوهشی نیز خوش درخشیده‌ایم، به‌عنوان‌مثال در کنگره بین‌المللی آسیا، 17 مقاله در زمینه فراهم‌آوری اعضا ارائه دادیم.
دکتر قربانی با اشاره به کسب مدال طلای فدراسیون جهانی اختراعات به دلیل طراحی جعبه ایمن انتقال عضو و ارائه طرح برآورد استاندارد هماهنگ‌کننده عضو ادامه داد: بر اساس گزارشی که در سال 2021 در ترکیه منتشر شد، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بیشترین تعداد مقالات را در زمینه اهدای عضو در پایگاه Web of Science نمایه کرده است.
در پایان این نشست خبری دکتر احسان علی بیگی مدیر فرهنگی واحد فراهم‌آوری اعضای دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی شعار امسال روز ملی اهدای عضو را «بیا و ببخش» اعلام کرد و گفت: فرهنگ‌سازی بازوی مهم فعالیت‌های اهدا و پیوند است و یکی از مهم‌ترین ابزارهای این فرهنگ‌سازی ثبت روز ملی اهدای عضو توسط دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بود.
نظر شما :