سند ملی سالمندان نیازمند بازنگری جدی است

به گزارش ایسنادفتر دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دکتر حمید اخوان در بخش اول نشست تخصصی "سلامت سالمندی" جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی با موضوع "حمایت‌های اجتماعی و سالمندی"، با اشاره به تحقیقات متعدد صورت گرفته در حوزه سالمندی، اظهار کرد: نتایج بسیار خوبی از این تحقیقات منتج شده ولی باید بررسی شود که در برنامه‌ریزی‌ها و سیاستگذاری‌های کلان کشوری تا چه میزان از نتایج این تحقیقات در راستای حمایت از سالمندان استفاده می‌شود.

وی با بیان اینکه در سال ۲۰۵۰ نزدیک به ۵۰ درصد جمعیت کشور را سالمندان تشکیل می‌دهند، عنوان کرد: با وجود مسایل و چالش‌های حوزه سالمندی، متاسفانه این حوزه در کشور ما متولی مشخصی ندارد.

وی با اشاره به تدوین سند ملی سالمندان در سال ۱۳۹۶، اظهار کرد: متاسفانه این سند ایرادات زیادی دارد که بسیاری از دغدغه‌های واقعی سالمندان در آن دیده نشده است.

اخوان با اشاره به همکاری ضعیف بین بخشی در حوزه سالمندی و بازنشستگی کشور و با تاکید بر اینکه نقش ارگان‌های مختلف و دولت در حوزه سالمندی باید مشخص شود، اظهار کرد: باید بررسی شود که آیا با وضعیت فعلی اقتصاد جامعه و تورم فعلی، مستمری بازنشستگی پاسخگوی نیازها هست؟  

اخوان در خاتمه با بیان اینکه سند ملی سالمندان نیازمند بازنگری جدی است، گفت: همچنین رشته‌های دانشگاهی مرتبط با سالمندی باید بر اساس نیازهای جامعه بازنگری و اصلاح شود.

فقدان تعاملات و شبکه‌های اجتماعی مهم‌ترین معضل دوره سالمندی

همچنین دکتر فرهاد نصرتی نژاد - عضو هیات علمی گروه آموزشی مدیریت رفاه اجتماعی دانشگاه بهزیستی و توانبخشی با اشاره به اهمیت بررسی چالش‌ها و مشکلات افراد در دوره سالمندی، اظهار کرد: در کنار برخی ناتوانی‌های بیولوژیکی در دوره سالمندی، کاهش سطح ارتباطات و تعاملات فرد در این دوره از مهم‌ترین مشکلات اجتماعی سالمندان است.

وی با اشاره به همزمانی دوره سالمندی با بازنشستگی و از دست دادن شغل و موقعیت اجتماعی، عنوان کرد: ‌افراد با از دست دادن کار و شغل، عملکرد و پوزیشن اجتماعی خود را از دست می‌دهند که بسته به سطح و پوزیشن شغلی، دچار مشکلات اجتماعی  و گاها افسردگی می شوند.

وی فقدان تعاملات و شبکه‌های اجتماعی افراد در دوره سالمندی را با کاهش سلامت اجتماعی و روانی مرتبط دانست و گفت: در همین رابطه نقد بزرگی بر خانه‌های سالمندان و اقداماتی نظیر جداسازی سالمندان از باقی اقشار جامعه وارد است؛ چراکه این مساله باعث تنگ‌تر شدن شبکه‌های تعاملی و ارتباطی افراد می‌شود.

نصرتی‌نژاد با انتقاد به وجود برچسب‌های نامناسب نسبت به سالمندان در فرهنگ جامعه، گفت:‌ برچسب‌هایی مانند پیری، ناتوانی و سالمندی باعث آزار و اذیت فرد و افزایش فشار روحی و روانی می‌شود.

این عضو هیات علمی دانشگاه با اشاره به مسایل اقتصادی و کاهش مستمری بازنشستگان به عنوان مشکل بعدی دوره سالمندی، اظهار کرد: کشورهای پیشرفته مکانیزم‌های متعددی برای حل مشکلات دوره سالمندی پیش‌بینی کرده‌اند که ارتقای انواع حمایت‌ها و محافظت‌های اجتماعی بخشی از آن‌ها را شامل می‌شود، ولی متاسفانه سهم این حمایت‌ها در کشور ما بسیار ناچیز است.

نصرتی‌نژاد با بکار بردن اصطلاح "فردگرایی سیاه" در جامعه به دنبال فرنگی و مدرنیته شدن ذهن افراد، اظهار کرد: هرچه در این مسیر اشتباه بیشتر پیش رویم، افراد بیشتر به فکر منافع خود هستند تا دیگران و حسابگری افراطی در روابط نیز توسعه بیشتری پیدا می‌کند که همین مساله به مشکلات عدیده سالمندان در حوزه‌های ارتباطی و تعاملی منجر می‌شود.

وی که پیش از این مدیریت گروه آسیب­‌ها و حمایت­‌های اجتماعی مرکز پژوهش­‌های مجلس شورای اسلامی را بر عهده داشته است، ‌ با اشاره به نوع پوشش حمایتی سالمندان در کشور یعنی پوشش بیمه‌ای، تصریح کرد:‌ این نوع سیستم به شغل فرد وابسته است، یعنی افراد فاقد شغل رسمی سهمی از نوع پوشش حمایتی ندارند و این مساله با توجه به جمعیت بیکار جامعه که رو به سالمندی می‌روند، بسیار مهم و تامل برانگیز است.

نصرتی‌نژاد با تاکید بر ضرورت بررسی چالش‌های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی دوره سالمندی، گفت: برای حل مشکلات باید به فکر راهکارهای جدیدتر بوده و به دنبال جداسازی جامعه سالمند از سایر اقشار جامعه نباشیم؛ چراکه در غیر اینصورت آسیب‌های جدی ایجاد می‌شود.

مشکل اصلی سالمند احساس تنهایی است، نه فقر و بیماری

در ادامه این نشست، دکتر سینا احمدی - عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی با اشاره به اهمیت موضوع حمایت‌های اجتماعی دوره سالمندی، اظهار کرد: در چارچوب حمایت اجتماعی باید مباحث رفاه اجتماعی، رفاه ذهنی و سالمندی سالم گنجانده شود.

وی با اشاره به انواع حمایت‌های اجتماعی، گفت: حمایت‌های اطلاعاتی(ارتقای دانش)، ارزیابی(تصمیم‌گیری)، مادی و ابزاری(مستمری‌ها) و حمایت‌های ارتباطی و شبکه‌های اجتماعی باید مدنظر باشند.

وی با اشاره به اهمیت و ضرورت ارتقای ارتباطات و شبکه‌های اجتماعی و تعاملی افراد در دوره سالمندی، تصریح کرد: سالمندان نباید از این شبکه‌ها دور باشند؛ چراکه این محیط حامی به آنان عزت نفس و اعتماد به نفس داده و احساس تنهایی را از آنان دور می‌کند.

وی با بیان اینکه مشکل سالمند ما احساس تنهایی است، نه فقر و بیماری، ادامه داد: در دوره سالمندی تعاملات معنادار و مهم اجتماعی افراد قطع می‌شود که باید با در نظر گرفتن راهکارهایی در جهت افزایش ارتباطات و تعاملات اجتماعی سالمندان چاره‌اندیشی کنیم.

احمدی در خاتمه با بیان اینکه انزوای زودهنگام به مرگ زودهنگام سالمند منتهی می‌شود، اظهار کرد: رنج انزوا و تنهایی برای سالمند بسیار هولناک است و نیاز سالمند در این شرایط حس همدردی و القای عزت نفس و احساس مفیدبودن است.

انتهای پیام