ماجرای نوشتن یک طرح ماندگار پزشکی در آبدارخانه
به گزارش ایسنادفتر دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دکتر کلانتر معتمدی طراح و تنظیم کننده لایحه ادغام آموزش پزشکی با درمان در وزارت بهداری وقت و همچنین تنظیم کننده لایحه تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است. وی که در سال ۱۳۱۸ در اصفهان متولد شده، متخصص جراحی عمومی و فوق تخصص جراحی عروق و تروما از آمریکا و بنیانگذار جراحی عروق در ایران است.
این چهره شاخص پزشکی و استاد پیشکسوت دانشگاه طی بیش از نیم قرن سابقه خدمت در سیستم درمان و آموزش پزشکی کشور، مسئولیت‌های متعمدی از جمله معاونت آموزشی و درمان وزیر وقت بهداری، ریاست بیمارستان شهدای تجریش، معاونت درمان و پشتیبانی، معاونت درمان و داروی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، عضویت هیئت ممتحنه رشته تخصصی جراحی عمومی و دبیر هیات ممتحنه رشته فوق تخصصی جراحی عروق، عضویت شورای عالی پزشکی، عضویت هیئت امنای دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، عضویت شورای پیوند کلیه در مرکز دیالیز و پیوند و عضویت کمیسیون تخصصی جراحی قلب و عروق ستاد مرکزی نظام پزشکی را عهده‌دار بوده و هم اکنون به عنوان دبیر فرهنگستان علوم پزشکی، رئیس بخش جراحی عمومی و جراحی عروق بیمارستان شهدای تجریش، دبیر هیئت ممتحنه رشته تخصصی جراحی عمومی و رییس انجمن جراحان عروق ایران فعالیت می‌کند.
دکتر سید محمدرضا کلانتر معتمدی که اوایل انقلاب و در زمان وزارت دکتر زرگر - مسئولیت معاونت آموزشی وزارت بهداری را عهده‌دار بود، طی گفت‌وگویی تفصیلی با ایسنا، ضمن تشریح تاریخچه طرح ادغام آموزش پزشکی در درمان، می‌گوید: ابتدای پیروزی انقلاب به عنوان نماینده انجمن اسلامی پزشکان ایرانی مقیم امریکا، برای ارایه طرح اصلاح سیستم بهداشت و درمان کشور نزد دکتر سامی - وزیر بهداری وقت رفته و طرح مذکور را با ایشان در میان گذاشتم که مورد استقبال قرار نگرفت، ایشان معتقد بودند در آن زمان کشور تنها پزشکان عمومی نیاز داشت و نیازی به تربیت متخصص وجود نداشت.
نوشتن سه روزه طرح ادغام آموزش پزشکی و تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
وی ادامه داد: پس از اینکه طرح مورد استقبال دکتر سامی واقع نشد، موضوع را با مهندس بازرگان نخست وزیر وقت در میان گذاشتم، ایشان طرح را پسندید و گفت طرح را در هیئت دولت مطرح می‌کنیم و با تصویب آن دکتر سامی هم مجبور به اجرا می‌شود. مساله در هیات دولت مطرح شد ولی دکتر سامی در جلسات حاضر نشد. مهندس بازرگان از بنده خواست به امریکا بازگشته و همزمان با روی کار آمدن دولت رسمی برای ارایه مجدد طرح به ایران بازگردم.
وی افزود: به امریکا برگشتم و همزمان با آغاز به کار دولت رسمی و در زمان وزارت دکتر زرگر که واقعا حق بزرگی به گردن جامعه پزشکی کشور دارند، مجددا برای طرح موضوع به ایران بازگشتم. موضوع را با دکتر زرگر در میان گذاشتم و ایشان به علت شلوغی کار از من خواستند تا برای شرح و توضیح طرح آنان را در سفر به قم و دیدار با حضرت امام (ره) همراهی کرده و در مسیر موضوع را مطرح کنم. خدمت امام شرفیاب شدیم و زمانیکه به تهران برگشتیم دکتر زرگر همان موقع حکم معاونت آموزشی وزارت بهداری را برای بنده نوشت و گفت از فردا کار خود را شروع کن. روزی که به سرکار رفتم تمام اتاق‌ها پر بود، در اتاقی که آبدارخانه بود نشستم و متن طرح را ظرف سه روز نوشته و به دکتر زرگر رساندم.
به گفته کلانتر معتمدی، طرح مذکور همان شب در شورای انقلاب تصویب شد. آن زمان شهید باهنر رییس کمیسیون و دکتر حبیبی وزیر وقت علوم بودند. از کمیسیون که خارج شدیم مرحوم شهید بهشتی در حال قدم زدن بودند که دکتر زرگر از ایشان خواست تا متن را تصویب کنند، ایشان گفتند چرا دکتر حبیبی وزیر علوم وقت امضا نکرده، دکتر زرگر گفتند امضای ایشان را بعدا می‌گیرم (چراکه در صورت تصویب طرح، مسئولیت آموزش پزشکی به وزارت بهداری محول می‌شد). ایشان طرح را امضا و برای اجرا ابلاغ کردند.
این چهره ماندگار پزشکی کشور با بیان اینکه طرح مذکور قبل از ادغام آموزش پزشکی در وزارت بهداری تصویب شده بود، اظهار کرد: این طرح تحت عنوان ایجاد موسسات آموزشی و پژوهشی در وزارت بهداری مطرح شد و طی آن دانشکده‌های متعدد پزشکی، پرستاری، دندانپزشکی و سایر دانشکده‌ها در مدت زمان کوتاهی احداث و وزارت بهداری نیز در کنار وزارت علوم وارد حیطه آموزش پزشکی شد. پس از انتصاب دکتر حبیبی به عنوان رییس ستاد انقلاب فرهنگی، ایشان برای بنده، دکتر مرندی و دکتر عزیزی حکم عضویت در شورا را زده و مسئولیت ایجاد تحول در سیستم درمان و آموزش پزشکی را به ما واگذار کردند که با تصویب طرح ادغام و ایجاد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اصلاحات زیادی اعمال شد.
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی؛ از افتخارات جمهوری اسلامی ایران
بنیانگذار رشته فوق تخصصی جراحی عروق و تروما در ایران با بیان اینکه سیستم وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یکی از افتخارات جمهوری اسلامی ایران است، تصریح کرد: ساختار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تا آن زمان در دنیا از سیستم‌های شناخته نشده بوده و ایران در این حیطه حرف اول را می‌زند؛ تاجایی که پروفسور چارلز والتون Charles Walton رئیس فدراسیون جهانی آموزش پزشکی (world federation of medical education)، سیستم ادغام آموزش پزشکی در وزارت بهداشت ایران را به غولی تشبیه کرد که تا روی شانه‌های آن نایستید قادر به دیدن وسعت آن نخواهید بود.
طبابت ۶ هزار پزشک هندی در ایران و هدف اصلی ادغام آموزش پزشکی
به گفته این پزشک پیشکسوت، نتیجه اصلی طرح ادغام، تامین پزشک مورد نیاز کشور و تربیت نیروهای باسواد و با صلاحیت برای سیستم بهداشت و درمان کشور بود.
کلانتر معتمدی در این باره افزود: در زمان انقلاب بیش از ۶ هزار پزشک هندی در کشور ما طبابت می‌کردند که هیچ کدام سواد پزشکی چندانی نداشتند؛ در حالیکه امروز بیش از نیاز کشور پزشک با صلاحیت تربیت شده که چون با طرح ادغام به خوبی تربیت شده‌اند تمام دنیا از آنان استقبال می‌کند و به سرعت در سیستم‌های خارج از کشور جذب می‌شوند.
این چهره ماندگار پزشکی کشور، هدف اصلی و قدم اول طرح ادغام آموزش پزشکی را ارایه درمان صحیح، علمی و ارتقای آموزش پزشکی جامعه‌نگر عنوان کرد و افزود: فلسفه اولیه طرح بسیار ساده بود؛ گفتیم اگر خدمت درمانی ما مطابق علم روز نیست که باید اصلاح شود و اگر مطابق علم روز است می‌توان با آموزش دانشجویان در حوزه بالینی و در حقیقت با ادغام آموزش و درمان، آموزش‌هایی را به دانشجو منتقل کرد که مورد نیاز کشور و مساله روز بهداشت و درمان کشور است. بنابراین در قدم اول، آموزش پزشکی صحیح و مطابق نیاز کشور ارائه شد. البته هنوز مشکلاتی در این زمینه وجود دارد که همگی قابل رفع و اصلاح است.
ایراد اصلی اجرای طرح ادغام از زبان طراح
کلانتر معتمدی با اشاره به ایراداتی که گاها بر طرح ادغام آموزش پزشکی وارد می‌شود، تصریح کرد: ایراد ادغام این نیست که چرا آموزش در خدمات درمانی ادغام شده، اشکال اصلی در عدم درک صحیح اهمیت طرح ادغام و سیستم بهداشت و درمان کشور از طرف سایر سیستم‌ها و ارگان‌های مرتبط و عدم کمک رسانی از سوی آنهاست. به عنوان نمونه در بیمارستان‌های دولتی به دلیل حضور دانشجو در کنار اساتید برای کسب آموزش، هم تجهیزات بیشتری استفاده می‌شود و هم مدت زمان عمل‌های جراحی به دلیل حضور رزیدنت‌ها و ارایه توضیحات آموزشی از سوی اعضای هیات علمی طولانی‌تر است. بنابراین سازمان‌های بیمه‌گر نمی‌توانند به بهانه مصرف تجهیزات بیشتر در بخش دولتی نسبت به بخش خصوصی و یا زمان عمل طولانی، نیاز و بودجه موردنیاز بخش دولتی را تامین نکنند. به عبارت دیگر، بیمه باید تفاوت‌های بین بخش خصوصی و دولتی را به خاطر مسایل آموزش در بخش دولتی درک کرده و این تفاوت‌ها بهانه‌ای برای کاهش سرانه یا بودجه نباشد. البته این مشکلات از ناآگاهی و نبود درک واضح از سیستم، ناشی می‌شود.
عدم رعایت هزینه اثربخشی؛ چالش سیستم بهداشت و درمان
وی موضوع و چالش بعدی سیستم بهداشت و درمان کشور را عدم رعایت هزینه اثربخشی در حوزه بهداشت و درمان عنوان کرد و گفت: متاسفانه خود وزارت بهداشت نیز به این مساله دامن زده است. به عنوان نمونه علیرغم تاکیدها بر اولویت استفاده از داروهای ژنریک، هنوز این مساله به صورت کامل و واقعی اجرایی نشده است. بر اساس این تاکیدات، دارو باید به اسم ژنریک نسخه شده و به اسم ژنریک وارد کشور شود. همچنین ارزان‌ترین و باکیفیت‌ترین دارو توسط وزارتخانه تهیه و وارد شده و یا در داخل کشور تهیه شده و به نام ژنریک و با یک قیمت واحد ارایه شود. ولی علیرغم دستورات و مصوبه مجلس هنوز این مساله به صورت واقعی اجرا نشده، مشکلات نیز همچنان پابرجاست.
وی با اشاره به حمایت دکتر زرگر - وزیر بهداری وقت از اجرای مبحث ژنریک، عنوان کرد: نحوه اجرای طرح ژنریک توسط بنده، دکتر مرندی و معاون دارویی وقت تهیه و به همت دکتر زرگر در مجلس آن زمان تصویب شد، ولی متاسفانه هنوز اجرا نشده و همین عدم اجرا، هزینه‌های زیادی برای مردم و سیستم سلامت کشور ایجاد کرده است.
تحقق اغلب اهداف سند چشم‌نداز هشت سال زودتر از موعد
کلانترمعتمد با اشاره به دستاوردهای حوزه سلامت کشور با ساختار جدید، عنوان کرد: طبق دستور مقام معظم رهبری اهداف حوزه بهداشت و درمان کشور برای سال ۱۴۰۴ باید تعیین و ترسیم می‌شد و این مهم انجام شد؛ به گونه‌ای که با برنامه‌ریزی‌ها و اقدامات صورت گرفته بسیاری از اهداف سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ در راستای ارتقای سلامت کشور، حدودا یک دهه زودتر از زمان تعیین شده محقق شده‌اند. از این اهداف و شاخص‌ها می‌توان به ریشه‌کن کردن بیماری‌های واگیر مانند سل، مالاریا، سیاه سرفه، وبا، فلج اطفال، جزام، اسهال و استفراغ عفونی و غیره اشاره کرد که هشت سال زودتر از ۱۴۰۴ کاملا ریشه کن شده‌اند.
این استاد پیشکسوت دانشگاه همچنین افزود: ارتقای شاخص‌های بهداشتی از دیگر اهداف تعیین شده و یکی از معیارهای آن کاهش آمار مرگ و میر کودکان زیر یکسال بود. بر این اساس طی اقدامات صورت گرفته آمار مرگ و میر کودکان زیر یکسال از ۱۴۰ در هر ۱۰۰۰ نوزاد در ابتدای انقلاب به رقم ۱۴ در هر ۱۰۰۰ نوزاد کاهش یافت. البته پیشنهاد شاخص مطلوب اعلام شده از سوی سازمان بهداشت جهانی در آن زمان هدف رقم ۲۵ بود که ما زودتر از زمان تعیین شده به رقم مطلوب ۱۴ دست یافته‌ایم. لازمه کاهش کمتر از این ۱۴ مورد نیز انجام اعمال جراحی و درمان کودکان دارای ناهنجاری‌های زمان تولد است که این مساله بسیار پرهزینه بوده و با هزینه‌های فعلی بهداشت و درمان کشور هماهنگی ندارد.
افزایش طول عمر متوسط ایرانیان به ۸۲ سال
کلانتر معتمدی، هدف بعدی را "افزایش طول عمر متوسط ایرانیان" عنوان کرد و گفت: طول عمر متوسط ایرانیان از ۴۸ سال در ابتدای انقلاب به رقم رسمی ۷۹ سال ارتقا یافته؛ این در حالیست که در سند چشم‌انداز شاخص ۶۵ سال تعیین شده بود و ما توانستیم هشت سال زودتر به رقمی بالاتر یعنی ۷۹ سال دست یابیم؛ البته بر اساس آمار غیر رسمی طول عمر متوسط ایرانیان برای خانم‌ها به ۸۲ سال و برای آقایان به ۸۱ سال رسیده است. به عبارت دیگر بر اساس آمار، در بسیاری از شاخص‌ها به رقمی فراتر از اهداف از پیش تعیین شده دست پیدا کرده‌ایم، ولی در برخی بخش‌ها هنوز عقب هستیم که باید برای دستیابی و تحقق آن برنامه‌ریزی داشته باشیم.
نقطه ضعف و مشکل فعلی سیستم سلامت کشور
این پزشک پیشکسوت یکی از نقاط ضعف و مشکلات سیستم سلامت کشور را بالا بودن هزینه‌های درمان و به عبارت دیگر بالا بودن سهم پرداخت از جیب مردم برای هزینه‌های درمانی دانست که باید اصلاح شود و گفت: بنابر تاکید مقام معظم رهبری، بیمار بجز دغدغه بیماری نباید دغدغه دیگری داشته باشد. هرچند در این زمینه قدم‌های خوبی برداشته شده ولی هنوز هدف نهایی یعنی کاهش بار مالی و هزینه درمان بر دوش مردم، محقق نشده و این موضوع از مسایل و اولویت‌هایی است که حتما باید در جهت آن اقدام شود.
طرح تحول سلامت درست اجرا نشد
وی با اشاره به طرح تحول سلامت و با بیان اینکه یکی از اهداف اصلی این طرح نیز کاهش هزینه‌های درمان و سهم پرداخت از جیب مردم بود، گفت: در صورت اجرای درست طرح، این هدف نیز محقق می‌شد؛ ولی متاسفانه بسیاری از برنامه‌ها و اهداف طرح تحول محقق نشد که یکی از دلایل اصلی آن عدم همکاری بیمه‌ها و برخی ناهماهنگی‌ها از سوی خود وزارت بهداشت بود. به عنوان نمونه اگر طرح ژنریک به خوبی اجرا نشده، بنده معاون دارویی وزیر بهداشت سابق را مسئول آن می‌دانم؛ چراکه برای اجرای دقیق طرح ژنریک پافشاری نکرد و قاطعیت لازم برای اجرای درست آن را به خرج نداد.
تبعات منفی عدم اجرای طرح ژنریک دارویی
وی ادامه داد: به اعتقاد بنده دارو یا ژنریک است یا نیست، وگرنه برند ژنریک و الصاق نام تجاری به روی دارو ادامه همان روال غلط قبلی است که راه را برای سوء‌استفاده‌های بعدی بازگذاشته و وضعیت نابسامان فعلی را تشدید می‌کند. به عنوان مثال یکی از تبعات آن تبلیغ داروهای دارای برند خاص و خارجی از سوی داروخانه‌ها با هدف کسب سود بیشتر است که تنها فشار هزینه‌ای بیمار را بیشتر کرده و سیستم را از هدف اصلی خود منحرف می‌کند.
تعداد نیروهای تخصصی در مرز خودکفایی
دبیر فرهنگستان علوم پزشکی با بیان اینکه امروز در زمینه تعداد پزشک و نیروهای تخصصی در مرز خودکفایی قرار داریم، خاطرنشان کرد: با این حال برنامه‌ریزی درستی برای تامین معاش و پرداخت به موقع حقوق نیروها نداریم؛ به عنوان نمونه یکی از برنامه‌های اصلی وزارتخانه جذب نیروهای تمام وقت جغرافیایی برای اختصاص وقت بیشتر به آموزش، پژوهش و تربیت دانشجوست؛ در حالیکه بودجه و سرانه لازم برای حقوق نیروها تامین نشده است. پرداخت کارانه‌ها همواره با چندین ماه تاخیر همراه است؛ در حالیکه هزینه‌های زندگی روز به روز در حال افزایش است و وضعیت اقتصادی جامعه نیز مساعد نیست. نمی‌توان نیرو را به صورت تمام وقت استخدام کرد ولی هزینه و حقوق آنها را به موقع پرداخت نکرد، بلکه برای ارتقای کمی و کیفی عملکرد افراد، باید ابتدا معاش آنها تامین شود.
وی افزود: همین مساله عامل بی‌رغبتی اعضای هیات علمی برای تمام وقتی و عدم اجرای صحیح این طرح است؛ این در حالیست که بهترین و شایسته‌ترین نیروها برای انتقال دانش و تجربه به دانشجویان در دانشگاه‌ها خدمت می‌کنند.
بستر افزایش ظرفیت رشته‌های علوم پزشکی فراهم نیست
معاون آموزشی اسبق وزارت بهداری، با اشاره به مباحثی مبنی بر "افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی" و با انتقاد از طرح این موضوع در شرایط امروز جامعه پزشکی، اظهار کرد: از قدیم گفتند "اول چاه را بکن، بعد منارش را بدزد"، مساله ظرفیت پذیرش رشته‌های پزشکی نیز مصداق همین مساله است؛ هر طرح و برنامه‌ای که تدوین می‌شود اول باید بستر و هزینه آن تامین شود. به عنوان نمونه سرانه بهداشت و درمان امریکا حدود ۳۰ سال قبل، تقریبا ۱۴.۶ درصد بودجه کشور بود ولی باز هم تکافو نمی‌کرد؛ بنابراین دانشکده‌های پزشکی را بستند؛ چراکه می‌دانستند نمی‌توان حد و حدود خاصی برای هزینه کردن در برنامه‌های "افزایش طول عمر بیمار" و "افزایش کیفیت زندگی" افراد جامعه قائل شد. هر چقدر بیشتر هزینه شود، می‌توان خدمت بیشتری ارایه کرد. ولی برعکس در کشور ما بدون توجه به نیاز کشور، بودجه مشخصی از سوی سایر ارگان‌ها برای بهداشت و درمان تعیین می‌شود و ما نیز باید در همین چارچوب حرکت کنیم.
وی ادامه داد: مسلما با افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی و به تبع آن افزایش تعداد پزشک، باید هزینه بیشتری برای تربیت و تامین نیروها اختصاص داده شود، این در حالیست که بودجه فعلی پاسخگوی تامین نیاز همین تعداد پزشکان و نیروهای بهداشتی فعلی هم نیست؛ به گونه‌ای که بیش از ۱۲ ماه کارانه نیروها پرداخت نشده است. بعلاوه این افزایش اگر عملی هم بود هفت سال دیگر نتیجه می‌داد و تعدادی که در ظرف این هفت سال فارغ التحصیل می‌شوند را ندیده گرفته‌اند. بنابراین به اعتقاد بنده، ارایه طرح افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی علوم پزشکی در شرایط فعلی ایده‌ای بسیار ناپخته و غیرکارشناسی است.
چرخه اعزام بیمار به خارج از کشور، معکوس شده
وی با بیان اینکه دستیابی به جایگاه برتر منطقه در حوزه بهداشت و درمان جزو اهداف چشم انداز ۱۴۰۴ بود، عنوان کرد: امروز و قبل از سال ۱۴۰۴ این هدف محقق شده است. اوایل انقلاب که بنده معاون وزارت بهداری بودم به دلیل نبود امکانات و نیروهای تخصصی، تمامی بیماران نیازمند جراحی‌های پیشرفته برای درمان به خارج از کشور اعزام می‌شدند؛ تا جاییکه به یاد دارم علیرغم تصویب ضرورت موارد اعزام بیمار به خارج در شورای عالی پزشکی، حدودا ۴۰ میلیون دلار برای اعزام بیماران هزینه می‌شد. درحالیکه این چرخه امروز به دلیل توان بالای پزشکان ما برعکس شده و بیماران زیادی از کشورهای منطقه و حتی از اروپا، امریکا و کانادا برای درمان به مراکز درمانی و پزشکان حاذق در ایران مراجعه می‌کنند. بنابراین پزشکی ما ۶ سال زودتر از ۱۴۰۴ در منطقه و حتی اروپا حرف اول را می‌زند؛ به عبارت دیگر امروز خدمت‌دهی و توان علمی ما از متوسط اروپا و خاورمیانه نیز بالاتر است.
اجرای مساوات در توزیع خدمات درمانی ناممکن است
کلانتر معتمدی در ادامه با اشاره به ضرورت اعمال و اجرای عدالت در توزیع امکانات بهداشتی و درمانی در سطح کشور عنوان کرد: البته گاها و به اشتباه واژه "عدالت" به "مساوات" تعبیر شده؛ درحالیکه اجرای مساوات در امکانات پزشکی برای تمامی مناطق کشور امکانپذیر نیست. در امکانات و ارایه خدمات درمانی مساله عدالت مطرح شده نه مساوات؛ بدیهی است که مدت زمان رسیدگی به بیمار در یک روستای دورافتاده با فردی که در مرکز شهر و در کنار یک مرکز درمانی ساکن شده، قابل مقایسه نیست و نمی توان دسترسی مساوی برای هر دو فراهم کرد؛ ولی وقتی به مرکز درمانی آمدند عدالت حکم می کند که تفاوتی بین این دو در خدمت دهی نباشد. بنابراین اگر بخواهیم عدالت را با مساوات یکی بدانیم، هرگز و در هیچ جای دنیا تحقق مساوات در ارایه خدمات بهداشتی و درمانی قابل اجرا نیست.
نظام ارجاع؛ راهکار تحقق عدالت در ارایه خدمات پزشکی و درمانی
وی معتقد است، هرگز نمی توان برای یک روستا با ۱۰۰ نفر جمعیت، تخصص‌های مختلف پزشکی را تامین کرد؛ بلکه تنها راه چاره، اجرای صحیح و کامل سیستم ارجاع و رعایت سلسله مراتب در مراجعه بیمار به پزشک عمومی، متخصص و در نهایت فوق تخصص است. بنابراین عدالت نباید با مساوات اشتباه شود. البته برای تحقق عدالت باید کلیه امکانات و تجهیزات درمانی و بهداشتی برای روستاییان فراهم شده و دریغ نشود که البته این مساله نیز با افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو و تعداد پزشک فراهم نمی‌شود، بلکه تحقق آن نیازمند تامین بودجه و سرانه لازم برای حوزه بهداشت و درمان کشور است.
دبیر فرهنگستان علوم پزشکی در این بخش از گفت‌وگو ضمن اشاره به فرمایش امام علی (ع) "اوصیکُم بتَقْوَی اللّه وَ نَظمِ اَمْرِکُم" (شما را به پرهیزکاری و نظم در کارها سفارش می‌کنم)، اضافه کرد: بر اساس گفته‌ها و تاکید بزرگان برای بهبود امور باید سیستم صحیح ارایه خدمت طراحی شود که خوشبختانه این سیستم طراحی شده و مشکل آن است که به درستی اجرا نمی‌شود. بنابراین برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌ها باید به سمت و سوی اجرای صحیح این اصول باشد. باید سیستم و نظم در امور حکفرما بوده و هرکس به شرح وظایف خود عمل کند.
مدینه فاضله "سلامت" چطور محقق می‌شود؟
وی با تاکید بر اینکه هزینه اثربخشی نیز باید در حوزه تشخیص، درمان و تولیدات داخلی در اولویت باشد، خاطرنشان کرد: به عبارت دیگر زمانیکه دو داروی با کیفیت یکی داخلی و دیگری خارجی است، حتما برای تجویز و نسخه نویسی داروی داخلی در اولویت باشد. مطمئنا اگر تمام این مسایل رعایت شود، به آن مدینه فاضله مدنظر نزدیک‌تر می‌شویم.
کتاب تعرفه فعلی؛ آفت جان پزشکان
کلانتر معتمدی در ادامه در پاسخ به سوالی مبنی بر "نحوه توزیع پزشکان و ترغیب دستیاران به انتخاب رشته‌های مورد نیاز جامعه"، اظهار کرد: مساله "تعرفه غیرواقعی" یکی از معضلاتی است که در دوره وزارت قبلی اتفاق افتاد، متاسفانه کتاب تعرفه تهیه شده در دوره وزارت قبلی به آفت جان پزشکانی تبدیل شده که می‌خواهند مطابق علم روز و آموزش‌های صحیح ارایه شده، عمل کنند.
وی با بیان اینکه در این کتاب "تعرفه" هزینه بسیاری از اعمال جراحی، تشخیص‌ها و حق معاینات به صورت درهم و نادرست تعیین و اعمال شده است، گفت: به عنوان نمونه یک عمل جراحی "آنوریسم آئورت" که معمولا ۲ ساعت به طول می‌انجامد، اگر با سایر مسایل و ناهنجاری‌های تشخیصی و درمانی همراه باشد، همه باهم یک تعرفه یکسان دارند؛ به عبارت دیگر تعرفه یک عمل ۲ ساعته مساوی است با عملی که هشت ساعت به طول می‌انجامد. یعنی همه تعرفه‌ها را درهم کرده‌اند. یا مثلا تعرفه جراحی یک عمل کیست مویی ساده با یک کیست پیچیده چندین فیستولی برابر است و یا تعرفه حق ویزیت یک معاینه پیچیده چندین دقیقه‌ای با یک معاینه ساده برابر محاسبه شده است.
تبعات منفی عدم اصلاح تعرفه‌ها
وی با طرح این سوال که کجای این تعرفه‌ها قانونی و عادلانه است؟، ادامه داد: نتیجه این می‌شود که پزشکان برای گذران زندگی، تنها اعمال جراحی ساده را انجام داده و زیر بار جراحی‌های سخت و پیچیده نمی‌روند و در این میان مقصر اصلی وزارتخانه‌ای است که تعرفه‌ها را نادرست و ناعادلانه تنظیم و اعمال کرده و تنها کسی که متضرر شده و از این ناهماهنگی‌ها لطمه می‌بیند، بیمار است.
وی ادامه داد: البته در دوره قبلی وزارتخانه، طبق هماهنگی‌های صورت گرفته با وزیر بهداشت مقرر شد که تعرفه‌ها با توجه به شرایط واقعی، توسط سازمان نظام پزشکی اصلاح شود که این اقدام نیز با حضور و مشارکت پزشکان متخصص، فوق تخصص و حتی پزشکان عمومی انجام شد؛ ولی متاسفانه هنوز اجرایی نشده و تا زمانیکه این اصلاحات اعمال نشود، معضلات به قوت خود باقی خواهد ماند. البته در تغییرات صورت گرفته توسط سازمان نظام پزشکی تنها نسبت بین خدمات درمانی و تشخیصی اصلاح شده است. نسبت بین خدمات توسط نظام پزشکی تهیه شده و تنها در انتظار مصوبه وزارت بهداشت است تا در شورای عالی قیمت‌گذاری شود، در صورت اعمال تغییرات جدید، قسمت عمده معضلات این حوزه برطرف خواهد شد.
پزشکان چندشغله، مهاجرت پزشکان و درآمدهای میلیاردی
کلانتر معتمدی در بخش دیگر گفت‌وگوی خود با ایسنا، در رابطه با وضعیت اقتصادی پزشکان و موضوعاتی همچون پزشکان چند شغله، مهاجرت پزشکان و اظهارات مرتبط با درآمد میلیاردی برخی پزشکان، اظهار کرد: دکتر ایرج فاضل زمانیکه مسئولیت ریاست سازمان نظام پزشکی را عهده‌دار بود، مثال قشنگی می‌زد؛ می گفت هر باغ گلی بالاخره چند علف هرز دارد که راه‌حل مبارزه با آنها، کاشتن گل‌های بیشتر نیست. البته جامعه پزشکی ما به خاطر قداست این حرفه دارای کمترین علف هرز است و اگر بخاطر چند علف هرز، قداست جامعه پزشکی را زیر سؤال بریم، بالاترین لطمه را به اعتماد جامعه و بیماران وارد کرده‌ایم. به عنوان نمونه با طرح مساله پزشکان میلیاردی که به اعتقاد بنده با توجه به شرایط فعلی و اقتصادی جامعه وجود خارجی هم ندارند، تنها اعتماد جامعه به پزشک را از بین برده و قداست جامعه پزشکی را خدشه‌دار کرده‌ایم.
وی با تاکید بر اینکه بزرگترین معضل فعلی جامعه پزشکی مساله تعرفه‌های غیرواقعی است که باید اصلاح شود، تصریح کرد: در غیر این‌صورت شائبه سوءاستفاده پزشکان مطرح می‌شود. در این حالت پزشک یا زیر بار عمل‌های جراحی پیچیده هشت ساعته نمی‌رود، یا تنها در صورت پرداخت هزینه واقعی از سوی بیمار، جراحی را انجام می‌دهد. به عبارت دیگر اگر تعرفه فعلی عمل هشت ساعته به صورت نادرست ۱۰۰ هزار تعیین شده، پزشک تنها در صورت پرداخت مبلغ ۸۰۰ هزار تومان از سوی بیمار جراحی را انجام می‌دهد که در این حالت ایراد اصلی به تعرفه‌های نادرست فعلی بازمی‌گردد نه پزشک. بنابراین اگر تعرفه‌ها درست شود دیگر این تهمت‌ها به پزشکان وارد نمی‌شود.
ماجرای کارتخوان در مطب پزشکان
رئیس بخش جراحی عمومی و جراحی عروق بیمارستان شهدای تجریش در ادامه با اشاره به مباحث مطرح شده در رابطه با الزام نصب دستگاه کارتخوان در مطب پزشکان، عنوان کرد: مساله الزام استفاده پزشکان از دستگاه کارتخوان نیز اشتباه بزرگی است که از سوی برخی مطرح و پیگیری شده و آن را به فرار مالیاتی پزشکان مرتبط کرده‌اند. در حالیکه این مساله مصوبه‌ای بوده که حتی اگر اشتباه باشد نیز لازم الاجراست. بنده حدود ۱۰ سال است که در مطب از دستگاه کارتخوان استفاده می‌کنم ولی با این‌حال درصد کمی از بیماران برای پرداخت وجه ویزیت از کارتخوان استفاده می‌کنند.
وی ادامه داد: مساله‌ای که باعث اعتراض پزشکان شده ارتباطی با فرار مالیاتی ندارد، بلکه برخی پزشکان معتقدند که با این کار شأن پزشکی در حد یک فروشنده معمولی پایین آورده شده و باعث هتک حرمت پزشکان شده است. البته بنده بر خود واجب می‌دانم که این مساله (نصب کارتخوان) را رعایت کنم؛ چراکه مصوبه مجلس و لازم‌الاجراست. با این حال اعتراض پزشکان مبنی بر زیر پا گذاشتن شأن پزشکی به حق است؛ چراکه اکثر پزشکان ما منصف بوده و غالبا با بیماران نیازمند و بی‌بضاعت راه آمده و حتی حق ویزیت و معاینه را از بیماران بی‌بضاعت دریافت نمی‌کنند؛ در حالیکه این مسایل در سطح جامعه مطرح نمی‌شود و تنها با طرح موضوعاتی مانند خطاهای اندک برخی پزشکان و یا موضوع کارتخوان شأن جامعه پزشکی را خدشه‌دار می‌کنند.
وی در پاسخ به عملکرد نادرست برخی پزشکان، با بیان اینکه وقتی می‌توان با یک مساله برخورد کرد که واقعی و تعریف شده باشد، تصریح کرد: زمانیکه خود نظام پزشکی نیز تعرفه‌ها را قبول نداشته و یک کتاب تعرفه جدید نوشته، نمی‌توان با خطاها به صورت حساب شده و عادلانه برخورد کرد. بلکه باید سرمنشأ سیل را مسدود کنیم، نه حالا که سیل آمده و همه‌جا را خراب کرده بخواهیم آن را اصلاح کنیم. به عبارت دیگر اگر کتاب تعرفه اصلاح شده را اعمال و اجرا کنیم، جلوی بسیاری از خطاها و سوء‌استفاده‌ها به صورت اصولی و صحیح گرفته می‌شود.
چرایی تقاضای بالای ورود به رشته‌های علوم پزشکی در کنکور
این استاد پیشکسوت دانشگاه در بخش دیگر گفت‌وگوی خود با ایسنا، ضمن آسیب شناسی تقاضای بالای ورود به رشته‌های علوم پزشکی در کنکور، تصریح کرد: دلیل اصلی این مساله، سیستم صحیح تربیت دانشجوی پزشکی و در اصل تربیت دانشجو در محیط و به صورت جامعه‌نگر و مساله محور است. به عبارت دیگر دانشجوی پزشکی در زمان فارغ‌التحصیلی کار طبابت را به درستی آموزش دیده و به راحتی وارد محیط و بازار کار می‌شود، ولی آیا دانشجوی مهندسی همزمان با فارغ‌التحصیلی آماده حضور در محیط کار است؟ به عبارت دیگر داوطلبان رشته‌های پزشکی آینده شغلی خود را تضمین شده می‌دانند؛ در حالیکه این مساله برای دانشجویان رشته‌های علوم پایه و یا مهندسی صدق نمی‌کند. بنابراین باید سیستم آموزش و تربیت دانشجو اصلاح شود تا داوطلبان برای ورود به تمامی رشته‌های مورد نیاز جامعه رغبت داشته باشند. به عنوان نمونه محل تربیت مهندس راه و ساختمان در محیط و کارگاه ساختمانی و یا راه‌سازی است نه فقط کلاس درس و ارایه اصول تئوری. البته همین ایراد و اشکال به تربیت نیروهای پرستاری ما نیز وارد است.
وی با اشاره به تربیت نیروهای توانمند در حوزه‌های علوم پزشکی به دنبال اجرای طرح ادغام و تربیت دانشجو در محیط بالینی، تصریح کرد: در حالیکه این نوع آموزش در سایر رشته‌ها مغفول مانده و ارایه خدمت در آموزش ادغام نشده است. سیستم ادغام باعث شده که دستیار و رزیدنت جراحی به گونه‌ای تربیت شود که به محض فارغ‌التحصیلی و یا حتی در دوره تحصیل بتواند به تنهایی جراحی کند. این درحالیست که سیستم تربیت دانشجوی علوم پزشکی در سیستم پیش از ادغام نیز دارای معایب زیادی بود.
کلانتر معتمدی با بیان خاطره‌ای از دوران تحصیل خود، ادامه داد: در سیستم قبلی سرکلاس تنها مطالب تئوریک آموزش داده می‌شد. زمان خدمت در سپاه بهداشت، مادری چندین بار با شکایت از تب شدید فرزندش به درمانگاه مراجعه می‌کرد، ولی هربار پس از معاینه هیچ علایمی از تب و سایر علایم بیماری در فرزند وی مشاهده نمی‌شد که پس از چندین بار تکرار این مساله به او گفتم که دیگر بدون دلیل به درمانگاه مراجعه نکند. روز بعد حین بازرسی بهداشتی در سطح منطقه با این مادر و فرزندش مواجه شدم و دیدم که کودک در تب می‌سوزد و تازه آن زمان بود که به یاد آوردم یک بیماری به نام مالاریا داریم که آن زمان جزو بیماری‌های شایع بود و طی آن، بیماران هر ۲۴ ساعت یک‌بار به شدت تب می‌کنند. این نقص آگاهی ناشی از عدم تربیت دانشجو در محیط بالینی و عدم مواجهه مستقیم با بیمار بود؛ نقصی که در سیستم ادغام به بهترین نحو ممکن اصلاح و برطرف شد. البته در همان زمان برای تحصیل در مقطع تخصص به امریکا رفته و دوره تخصص جراحی عمومی و فوق تخصص جراحی عروق خود را در امریکا گذراندم.
ضرورت ترسیم اهداف سلامت برای ۵۰ سال آینده
دبیر فرهنگستان علوم پزشکی در ادامه با اشاره به تاکیدات مقام‌های ارشد کشور جهت ترسیم اهداف و برنامه‌های حوزه بهداشت و درمان کشور برای ۵۰ سال آینده، اظهار کرد: این برنامه‌ها یک‌بار ترسیم شد ولی مورد موافقت واقع نشد و اکنون دانشمندان و متفکرین بیشتری روی آن کار می‌کنند. یکی از اهداف و چشم‌اندازهای حوزه بهداشت و درمان کشور در این برنامه دستیابی به رتبه اول دنیاست که باید در این جهت برنامه‌ریزی کرده و همگی در چارچوب این برنامه حرکت کنیم.
وی با اشاره به عملکرد مطلوب وزیر بهداشت فعلی در طول دوره فعالیت، عنوان کرد: خوشبختانه دکتر نمکی از زمان آغاز فعالیت خود بر رفع ایرادات سیستم، شناسایی و رفع مشکلات تاکید زیادی داشته و برای تحقق اهداف پیش‌بینی شده در سیستم در همین مسیر حرکت می‌کنند.
اهمیت ارتقای سلامت معنوی در جامعه
دبیر فرهنگستان علوم پزشکی در ادامه گفت‌وگوی خود با تاکید بر اهمیت ارتقای سلامت معنوی در جامعه، خاطر نشان کرد: یکی از بزرگترین مشکلاتی که بنده نیز خود را مسئول می‌دانم این است که از سال‌ها پیش بیشترین تاکید ما بر ابعاد اجتماعی، روانی و جسمی سلامت بود؛ این در حالیست که امروز بر سلامت معنوی تاکید زیادی شده و جالب آنجاست که ابتدا غربی‌ها به ارزش و اهمیت این بعد سلامت یعنی بعد معنوی پی بردند؛ در حالیکه در اسلام بیش از هر دینی بر بعد معنوی سلامت تاکید شده است.
وی ادامه داد: در همین راستا طی ۴ یا ۵ سال گذشته و از زمان ریاست دکتر مرندی در فرهنگستان علوم پزشکی، ایده تعریف "سلامت معنوی" مطرح و یک گروه "سلامت معنوی" نیز در فرهنگستان تشکیل شد. در جلسات این گروه مرتبا برای تعریف و اصلاح شاخص‌های بعد معنوی سلامت جامعه برنامه‌ریزی می‌شود، چراکه معتقدیم با اصلاح این بعد سلامت، جامعه اصلاح شده و ناهنجاری‌ها و آسیب‌ها از سطح جامعه حذف می‌شود. در همین راستا یکی از دستورات مقام معظم رهبری این است که مراکز ارائه‌دهنده خدمات درمانی باید در جهت ارتقای سلامت معنوی جامعه اقدام کنند.
وی با بیان اینکه نزدیک‌ترین فرد غریبه به خانواده‌ها، پزشکان هستند، اظهار کرد: اگر ما بتوانیم دانشجوی پزشکی را با سلامت معنوی آشنا کرده و به عبارتی پزشک دارای سلامت معنوی تربیت کنیم؛ به گونه‌ای که او نیز سلامت معنوی را در سطح جامعه آموزش و اشاعه دهد، آن زمان بسیاری از معضلات و آسیب‌های جامعه مرتفع خواهد شد. البته فرهنگستان علوم پزشکی در حال تعریف شاخص‌های سلامت معنوی و ارایه این آموزش‌ها در قالب واحدهای درسی در سطح دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور است.
ارزش و اهمیت نیت خالص در طبابت
این استاد پیشکسوت دانشگاه در بخش بعدی این گفت‌وگو با تاکید بر اهمیت و ارزش نیت پاک و خالص در حرفه پزشکی، خاطر نشان کرد: حرفه پزشکی با نیت خالص از بهترین عبادات است. ابتدا فکر می‌کنید که نیت خالص یک مساله ساده است؛ در حالیکه اهمیت بسزایی دارد. اگر نیت پزشکی رضای خدا باشد، در تمامی مراحل تشخیص بیماری، تجویز دارو و درمان رضای خداوند را در نظر می‌گیرد و به عنوان نمونه داروی گران‌قیمتی تجویز نمی‌کند؛ چراکه این کار را ظلم در حق بیمار می‌داند. بنابراین ببینید همین یک نیت ساده چقدر تاثیرگذار است. پزشکان باید این اصول با ارزش را در مساله طبابت خود مدنظر داشته باشند و با مقدس شمردن این حرفه، در قالب نوعی عبادت به آن نگاه کنند.
نصیحت امام خمینی (ره) به پزشکان
کلانتر معتمدی در همین رابطه به خاطره‌ای از دیدار با امام خمینی (ره) اشاره و اظهار کرد: در زمان وزارت دکتر منافی خدمت حضرت امام (ره) رسیدم. از ایشان خواستم که بنده را نصیحتی کنند و ایشان گفتند: "این حرفه ای که شما پزشکان دارید حرفه مقدسی است، بنابراین اگر برای رضای خدا عمل کنید از بهترین عبادات است". از آن زمان به بعد کمتر زمانیست که بدون وضو بیماری را جراحی کنم؛ چراکه معتقدم عبادت را باید با وضو انجام داد. رعایت این اصول برای پزشکان، چیزی است که اسلام از ما خواسته و یکی از دستورات مقام معظم رهبری هم این است که خدمات درمانی خود را با رعایت اصول اسلامی ارایه کنیم؛ یعنی تمام مطالب مدنظر اسلام را در ارایه خدمت مدنظر داشته باشیم، آن موقع پزشکی از بهترین عبادات محسوب می‌شود.
این استاد پیشکسوت دانشگاه در ادامه خطاب به داوطلبان و متقاضیان رشته‌های علوم پزشکی، اظهار کرد: متقاضیان این رشته‌ها را تنها با هدف کسب درآمد بیشتر انتخاب نکنند، بلکه در نظر داشته باشند که اگر طبق فرمایش حضرت امام (ره)، برای رضای خدا عمل کنند، حرفه پزشکی از بهترین عبادات است و مطمئن باشند که در این صورت مسائل مادی هم به دنبال آن تامین می‌شود. به عبارت دیگر، اگر با نیت الهی و با قصد خدمت و با نگاه عبادت وارد رشته پزشکی شوند، مسائل مادی هم تامین می‌شود، ولی اگر تنها به دلیل درآمد بالای رشته پزشکی وارد این حرفه شوند، خود را از ثواب و نتایج اخروی آن محروم می کنند.
وی افزود: نصیحتم به دانشجویان پزشکی نیز این است که برای خدمت به مردم و رضای خداوند عمل کنند؛ چراکه پزشکی حرفه‌ای مقدس و نوعی عبادت است. اگر با این نیت خدمت کنید هم دنیا و هم آخرت را با هم دارید. مسئولین نیز باید بستر فعالیت و ارایه خدمت صالحانه را برای پزشکان فراهم کنند که یکی از الزامات آن اصلاح و اعمال تعرفه‌ها به صورت واقعی و با توجه به شرایط است.
مقررات طوری باشد که بهانه‌ای برای تخلف نباشد
این فوق تخصص جراحی عروق خاطرنشان کرد: همانگونه که مقررات و مصوبات مجلس و وزارتخانه لازم‌الاجراست، مسئولان نیز باید مقررات را به گونه‌ای تدوین کنند که بهانه‌ای برای تخلف و سوءاستفاده وجود نداشته باشد و پزشکی که خواهان اجرای دقیق مصوبات و مقررات است بتواند زندگی و معاش خود را به راحتی تامین کند.
وی با تاکید بر اهمیت و ضرورت رعایت اصول هزینه اثربخشی در سیستم درمانی و دارویی کشور، افزود: به عنوان نمونه برخی از داروهای شیمی درمانی بسیار گران، طبق ادعای خود شرکت سازنده تنها می‌تواند مدت کوتاهی به طول عمر بیمار اضافه کند و نتیجه درمانی و اثربخشی خاصی ندارد. بنابراین باید در زمان تجویز دارو تمامی مسائل را در نظر بگیریم؛ هم وضعیت اقتصادی خانواده بیمار را در نظر داشته باشیم و هم بررسی کنیم که آیا صرف هزینه در این حوزه در ارتقاء سلامت جامعه موثرتر است یا در بخش‌های دیگر درمانی و دارویی؟ و اینکه آیا مشمول بیمه کردن برخی داروهای بسیار گران موثرتر است یا مشمول بیمه کردن بسیاری از داروها و خدمات درمانی ساده‌تر، کاربردی‌تر و مورد نیاز بیماران؟ تمام این موضوعات باید در بحث هزینه اثربخشی مدنظر قرار گیرد.
وی با بیان اینکه کمبود سرانه سلامت باعث شده که بیمه نتواند هزینه بسیاری از اعمال جراحی و درمان‌های کاربردی و مورد نیاز را تامین کند، گفت: همین اواخر به یکی از فارغ‌التحصیلان فوق‌العاده حاذق ما در خراسان جنوبی بخشنامه شده که تعداد عمل‌های جراحی وی نباید از یک عدد مشخص در ماه تجاوز کند. آیا این بخشنامه اصولی، منصفانه و عادلانه است؟ به فردی که برای ارایه خدمت به مناطق محروم رفته بگوییم اجازه ارایه خدمت نداری؛ چراکه توان پرداخت هزینه آن را نداریم!
داروهای گران و فاقد هزینه اثربخشی از راهنماهای بالینی حذف شوند
رئیس انجمن جراحان عروق ایران ادامه داد: این مسایل از ایرادات قابل اصلاح از سوی مسئولان است که با کمی قصد و اراده قابل اجراست. وزارت بهداشت باید در زمان تعیین سرانه درمان این مسایل را مدنظر داشته باشد و در صورت تحقق سرانه واقعی، انتظار هزینه‌کرد در چارچوب سرانه را داشته باشد. همچنین راهنماهای بالینی باید با توجه به اثربخشی و متناسب با بودجه نگارش شوند. به عبارت دیگر داروهای گران‌قیمت و فاقد هزینه اثربخشی مطلوب از راهنماهای بالینی حذف شوند.
تحریم‌ها و تاثیر آن بر حوزه سلامت
کلانترمعتمدی که طی دوره‌های مختلف مسئولیت معاونت‌های درمان و پشتیبانی وزارت بهداشت را عهده‌دار بوده، در رابطه با مساله تحریم‌ها و تاثیر آن در حوزه بهداشت و درمان کشور نیز گفت: از همان روز اولی که انقلاب ما پیروز شد، تحریم‌ها آغاز شد. به یاد دارم که ایران در زمان شاه از آمریکا برنج خریده بود و نصف کشتی نیز بار برنج زده شده بود، ولی همان روزهای اول انقلاب برنج‌ها را مجدد از کشتی خارج کردند، به عبارتی برنجی که خریداری شده و پول آن پرداخت شده بود را برگرداندند. بنابراین از روزی که انقلاب شد تا به امروز این تحریم‌ها وجود داشته و هیچ‌کدام جدید نیست. تا زمانی که ما بخواهیم روی پای خودمان بایستیم و تا زمانی که زیر بار زور آمریکا نرویم این تحریم‌ها و دشمنی‌ها پابرجاست.
خنثی کردن اثرات تحریم‌ها با تدبیر و عملکرد صحیح
وی با بیان اینکه با تدبیر و عملکرد صحیح می‌توان اثرات منفی بسیاری از تحریم‌ها را خنثی کرد، گفت: در زمان وزارت دکتر مرندی، بنده معاون دارو و درمان بودم. بیاد می آورم که در یک مقطع زمانی وزارت بهداشت با کمبود داروی " لووتیروکسین" روبرو شد. بنابراین باید به فکر راه چاره برای تامین این دارو بودیم. از خانم رهیده همسر دکتر حبیبی خواستم که از خارج کشور مقدار نیم کیلو "لووتیروکسین" خالص خریداری کرده و به همراه خود بیاورد؛ قرص‌های لووتیروکسین هر کدام یک‌دهم میلی‌گرم است؛ یعنی با هر یک گرم آن می‌توان یک هزار قرص تهیه کرد و میزان دوز مصرفی هر بیمار هم چیزی حدود یک تا یک و نیم قرص در روز است. بنابراین به همین طریق کمبود این دارو مرتفع شد. بنابراین گاهی می‌توان با کمی تدبیر و اتکا به خود تاثیر بسیاری از تحریم‌ها و کمبودها را کمرنگ‌تر کرد.
وی در ادامه با اشاره به اهمیت مساله تامین و توزیع دارو و تجهیزات پزشکی، عنوان کرد: در زمان جنگ بنده مسئولیت معاونت دارو را عهده‌دار بودم. یک شرکت دارویی دولتی و یک شرکت به اسم تجهیزات پزشکی بود که از این طریق تجهیزات پزشکی موردنیاز به صورت کلی خریداری می‌شد. به یاد دارم یک بار دکتر مرندی - وزیر وقت بهداشت، برای آموزش دانشجویان پزشکی به دستگاهی برای سنجش چشم و گوش احتیاج داشت که قیمت هر دستگاه در آن زمان حدودا ۳۰ هزار تومان بود ولی بنده با خرید کلی این دستگاه را برای کل دانشجویان به قیمت ۷۵۰۰ تومان خریداری کردم. بنابراین باید با در نظر گرفتن برخی مسایل و بکار بردن سیاست‌های صحیح به پیشبرد امور در شرایط سخت کمک کرد.
وی با بیان اینکه البته گاهی در خود سیستم هم برخی خطاها و سوء استفاده‌ها وجود دارد که باید با قاطعیت و جدیت با این موارد برخورد شود، گفت: به عنوان نمونه در دوره ای که معاون دارو بودم، روزی یکی از مسئولین از من خواست تا فلان دستورالعمل دارویی را لغو کنم و در پاسخ به علت لغو دستوالعمل تنها به مقام خود اشاره کرده و پاسخی منطقی ارایه نکرد. بنده هم از ایشان خواستم که درخواست خود را مکتوب کنند که همین مساله باعث شد که ایشان جوی را برعلیه بنده در وزارتخانه ایجاد کنند که در نهایت نیز به نتیجه‌ای نرسید. به عنوان نمونه مطرح کردند که دکتر کلانترمعتمدی برای طفره رفتن از مناقصه‌های بین‌المللی، داروها را قسمت کرده و به صورت خرد خرد خریداری می‌کند، ولی از این مساله غافل بودند که دارو تاریخ مصرف دارد و خرید کلی و یک‌جای آن امکانپذیر نیست.
راه چاره مقابله با تحریم‌ها
کلانتر معتمدی افزود: بنابراین راه چاره مقابله با تحریم تنها به عملکرد خود ما بازمی‌گردد؛ اگر خودمان را اصلاح کنیم، تحریم‌ها بی‌اثر خواهد شد؛ چراکه تحریم‌ها از روز اول انقلاب بوده و تا زمانیکه جمهوری اسلامی برجاست، هرگز لغو نخواهد شد.
وی با بیان اینکه در این میان مذاکره نیز راه به جایی نمی‌برد، اظهار کرد: به قول دکتر شریعتی "تاریخ همیشه زنده است"، باید از تاریخ درس و تجربه کسب کنیم و بینیم از ابتدای انقلاب تا به امروز کدام تحریم برای ما تکرار نشده که حالا به دنبال لغو آن باشیم. اگر هم قرار باشد تحریمی لغو شود با زور و قدرت ما محقق می‌شود نه با التماس و مذاکره. مگر با دوستی و مذاکره با امریکا تغییری در وضعیت زندگی مردم در مصر و یا عربستان و یا لغو تحریم‌های کره شمالی حاصل شد؟ با این همه پول و بودجه، وضعیت بهداشت و درمان در عربستان اسفناک است تاجایی که ما مجبوریم هرساله به همراه حاجیان یک هیات پزشکی اعزام کنیم تا نیازهای درمانی ما را تامین کنند.
این چهره ماندگار حوزه پزشکی و استاد پیشکسوت دانشگاه در خاتمه خطاب به جامعه پزشکی کشور، تصریح کرد: از تمامی دانشجویان پزشکی و همکاران پزشک خود می‌خواهم که نصیحت و توصیه امام خمینی(ره) مبنی بر نیت پاک و خالص و طبابت در راه رضای خداوند را مدنظر داشته باشند؛ چراکه در این صورت طبابت از بهترین عبادات بوده و روزی و مسایل مالی آن نیز به خودی خود تامین می‌شود. همچنین صحبتی هم با مردم عزیزمان دارم، اینکه مطمئن باشند پزشکان جزو صالح‌ترین و بهترین اقشار جامعه هستند که تمامی زندگی خود را وقف بیمار می‌کنند، بنابراین ضمن اعتماد به پزشکان، حرمت و شأن آنان را حفظ کنند و همانگونه که پزشکان با در نظر گرفتن رضای خدا فعالیت می‌کنند، مردم هم سعی کنند قداست پزشکی را زیرسوال نبرند و احترام برای پزشکان در جامعه قائل شوند.
انتهای پیام
نظر شما :