دامی که برای تولیدات علمی کشور پهن شده/سیکل معیوب انتشار مجلات علمی پژوهشی

به گزارش ایسنادفتر دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دکتر شاهین آخوندزاده در گردهمایی "ارائه گزارش و تبیین ارتقای سطح علمی مجله UROLOGY JOURNAL دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در سطح بین‌المللی" با تقدیر و تشکر از اساتید و اعضای هیأت علمی مسئول در انتشار این مجله، با اشاره به برخی از انتقادات داخلی نسبت به کم‌کاری حوزه پژوهشی کشور با وجود اختصاص بودجه دولتی به این بخش، عنوان کرد: در حوزه مجلات علمی و پژوهشی تعداد مجلات ما از ۹۰ مجله در سال ۸۳ به ۴۱۶ مجله در سال ۹۸ افزایش یافته که البته سال گذشته ۱۲ مجله نیز لغو رتبه شد که این به معنای توجه به کیفیت است.

وی با بیان اینکه دقت بالا در انتشار مجلات کیفی صورت می‌گیرد، گفت: به عنوان مثال در حال حاضر ۸۰۰ مجله در انتظار دریافت رتبه علمی و پژوهشی هستند که تنها ۹۵ مورد آن در حوزه پرستاری و مامایی است ولی با این حال سیاست ما افزایش کمی مجلات نیست.

پیک افزایش صدور مجوز به مجلات و مراکز علمی در انتهای هر دولت

آخوندزاده با بیان اینکه تجربه نشان داده که در انتهای هر دولت پیک افزایش صدور مجوز به مجلات و همچنین مراکز علمی و تحقیقاتی داریم، گفت: امیدوارم این اتفاق مجدداً رخ ندهد و بدون توجه به شاخص‌های کیفی مجله‌ای منتشر نشود.

وی با اشاره به سایر شاخص‌های رشد کیفی مجلات، عنوان کرد: روند نمایه سازی مجلات علوم پزشکی در بانک ESCI و WEB OF SCIENCE شاخص دیگری است که بر اساس آن سال گذشته ۸۲ مجله ما در این شاخص نمایه شده، همچنین در شاخص نمایه سازی در بانک PubMed سال گذشته رقم نمایه سازی مجلات ما ۷۷ مورد بود. این در حالیست که این بانک اطلاعاتی با توجه به شرایط تحریم، از ISI هم سختگیرانه تر عمل می‌کند. همچنین در بانک اطلاعاتی Scopus نیز رشد داشته‌ایم.

قائم مقام معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با بیان اینکه سیاست‌های تحریمی نیز در زمینه تولید علم کشور تأثیر منفی دارد، عنوان کرد: در این شرایط برخی فکر می‌کنند که ارسال مقالات برای انتشار در مجلات و بانک‌های اطلاعاتی بین المللی بی فایده است در حالی که این تصور غلطی است و دامی است که برای ما پهن شده تا مقالات را تنها در مجلات داخلی چاپ کنیم، این کار به حذف امتیازات بین المللی ما منجر می‌شود. حتی اگر مقاله ارسالی چاپ نشود، نشان دهنده پویایی و زنده بودن پژوهش در داخل کشور است.

وی همچنین با اشاره به توجه بالای وزارت بهداشت به کیفیت مجلات و مقالات منتشر شده، اظهار کرد: رصد روزانه و خودکار مجلات علوم پزشکی کشور در سامانه نشریات علوم پزشکی journals.research.ac.ir اقدام دیگری است که در راستای ارتقای کیفیت در وزارت بهداشت اجرا می‌شود.

آخوندزاده در ادامه با اشاره به وضعیت مجله UROLOGY JOURNAL در ISI، عنوان کرد: تعداد مقالات آن از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۹ حدود ۹۰۵ مقاله بوده و تعداد کل استنادات ۳۲۴۵ بوده است. همچنین تعداد استنادات پر استنادترین مقاله ۴۴ استناد، درصد مقالات دارای صفر یا یک استناد ۴۷.۸ درصد، درصد خوداستنادی مجله ۷.۸۵، چارک مجله ارتقا از Q3 به Q2 در سال ۲۰۱۸ و درصد رشد مقدارIMPACT FACTOR 66.2 درصد بوده است.

وی با بیان اینکه ترکیب اساتید و سردبیران هر مجله آینده آن را قابل پیش بینی می‌کند، گفت در رابطه با مجله UROLOGY JOURNAL علم با تعهد کاری ترکیب شده و همین مساله در کنار حمایت‌های دانشگاه مطمئناً باعث ارتقا و پیشرفت مداوم و آینده درخشان این مجله می‌شود.

وی در ادامه به توزیع فراوانی انواع مقالات، توزیع جغرافیایی نویسندگان مقالات، نویسندگان پرمقاله در مجله، روند تغییرات impact factor و CITE SCORE ، روند دریافت استنادات مقالات منتشر شده و توزیع کشورهای استناد کننده به مقالات مجله اشاره کرد و گفت: تمامی این اعداد نشان دهنده‌ی اعتبار و رشد بین المللی مجله UROLOGY JOURNAL است.

انتقاد از سیکل معیوب انتشار مجلات علمی پژوهشی در کشور

قائم مقام معاونت تحقیقات وزارت بهداشت با انتقاد از سیکل معیوب انتشار مجلات علمی پژوهشی در کشور، عنوان کرد: سردبیری مجلات علمی پژوهشی در تمام دنیا یک شغل تمام وقت با حقوق بالاست ولی متأسفانه در ایران اینگونه نیست و همیشه به عنوان شغل‌های در اولویت بعدی به آن نگاه می‌شود. همین مساله باعث می‌شود که وقت کافی برای رسیدگی به محتوا و کیفیت مجلات اختصاص داده نشود.

وی با اشاره به ایرادات بعدی انتشار مقاله در ایران، عنوان کرد: در همه جای دنیا ناشران معتبر خصوصی نسبت به انتشار مقالات و پرداخت حقوق به سردبیران و نویسندگان اقدام می‌کنند و درآمد مجله هم به ناشر اختصاص دارد. بنابراین ناشر سعی می‌کند مقالات دارای ایمپکت و استنادات بالاتر و با کیفیت‌تر را برای دریافت درآمد بیشتر منتشر کند. ولی متأسفانه در ایران تقریباً همه مجلات دانشگاهی هستند و هیچ ناشر خصوصی نداریم.

آخوندزاده افزود: راه اشتباه بعدی این است که یک سری ناشر ایجاد کردیم که در ازای دریافت هزینه مجله ما را منتشر کند ولی این دیگر ناشر نیست چراکه ناشر باید مقاله را چاپ کرده و در ازای آن به نویسنده و سردبیر هزینه بپردازد در حالی که الان ناشرین با رقم‌های بالاتر مجله را منتشر کرده و سود آن را نیز دریافت می‌کنند.

وی در ادامه با اشاره به سایر پروسه‌های معیوب موجود برای انتشار مجلات علمی و پژوهشی گفت: به عنوان نمونه یکی از راه‌هایی که برخی در پیش گرفته‌اند ارائه مجله به ناشرانی همچون اشپرینگر است ولی اتفاقی که رخ داده این است که این ناشران مجله را به صورت دسترسی باز منتشر می‌کند که این خود مشکلات عمده‌ای ایجاد می‌کند.

قائم مقام معاونت تحقیقات وزارت بهداشت با بیان اینکه ما مسیر را از ابتدا اشتباه رفته‌ایم، گفت: از این پس باید به دنبال مجلاتی با کیفیت و جذابیت بالا باشیم که خود ناشران به دنبال انتشار آن باشند. مهمترین مشکل مجلات ایرانی این است که اکثراً دولتی بوده و این مشکل باید به تدریج حل شود.

آخوندزاده در پایان با ارج نهادن به زحمات دکتر سیم فروش و دکتر بصیری و سایر همکاران مجله UROLOGY JOURNAL در بیمارستان شهید لبافی نژاد، عنوان کرد: در همین راستا مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان با هدف کمک به ارتقای بیشتر این مجله از طرف وزارت بهداشت اهدا می‌شود.

انتهای پیام