آشنایی با رشته "ژورنالیسم پزشکی"/ چه کسانی می توانند در این رشته تحصیل کنند؟

دکتر بهروز آستانه در گفت و گو با ایسنای علوم پزشکی شهید بهشتی، با اشاره به نو بودن این رشته در دنیا، عنوان کرد: رشته ژورنالیسم پزشکی در دنیا بسیار جوان است و غیر از دانشگاه علوم پزشکی شیراز تنها در دو دانشگاه "کارولینا شمالی" در آمریکا و دانشگاه "وست مینستر" در لندن به صورت آکادمیک  ارایه و تدریس می شود.

ژورنالیسم پزشکی تلفیقی از هنر روزنامه نگاری و مطالعات پزشکی

وی رشته ژورنالیسم پزشکی را تلفیقی از هنر روزنامه نگاری و علم طراحی بهینه و استاندارد مطالعات پزشکی و گزارش علمی آنها عنوان کرد و ادامه داد: گزارش استاندارد مطالعات و نحوه بررسی علمی مقالات و مدیریت مجلات پزشکی  بین المللی بخش دیگر این رشته را تشکیل می دهد.

دکتر آستانه با بیان اینکه برنامه آموزشی یا کوریکولوم این رشته بر اساس نیاز کشور بومی شده است، گفت:  اصول اساسی برنامه آموزشی این رشته براساس نیازهای ژورنال های داخل کشور حفظ شده و به آن قسمت که جامعه ما نیاز داشته از جمله زبان انگلیسی  و مقاله نویسی، توجه بیشتری شده است.

پذیرش اولین دوره دانشجویان رشته ژورنالیسم پزشکی از سال 88

وی با بیان اینکه این رشته در ابتدا با عنوان "سلامت و رسانه" در وزارت بهداشت مصوب شد، افزود: اولین دوره دانشجویان این رشته از سال 1388 در دانشگاه علوم پزشکی شیراز پذیرش شدند. پس از آن و در سال 96 عنوان این رشته به نام اصلی خود "ژورنالیسم پزشکی" یا "مدیکال ژورنالیسم" تغییر پیدا کرد و همچنین بر اساس فیدبک های گرفته شده از دانشجویان، برنامه آموزشی بازبینی شد.

مدیر گروه ژورنالیسم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز با بیان اینکه از مهر 96 دانشجویان جدید این رشته جذب شدند، اظهار کرد: اولین ورودی دانشجویان ما سال 1388 از طریق کنکور سراسری ناپیوسته کارشناسی ارشد وزارت بهداشت پذیرش شدند ولی از سال 96 فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی و بالاتر در رشته های پیراپزشکی، پزشکی، رشته های زبان انگلیسی و یا ژورنالیسم با سابقه کار مرتبط، می توانند برای پذیرش در این رشته در آزمون شرکت کنند.

امکان راه اندازی رشته ژورنالیسم پزشکی در مقطع دکترا

دکتر آستانه با بیان اینکه طراحی استاندارد بین المللی این رشته برای مقطع کارشناسی ارشد است، گفت: این رشته در حال حاضر در دانشگاه علوم پزشکی شیراز برای مقطع کارشناسی ارشد وجود دارد ولی برنامه ما طراحی و راه اندازی این رشته در مقطع phd  است.

دانشگاه علوم پزشکی شیراز تنها دانشگاه ارایه دهنده رشته ژورنالیسم پزشکی در ایران

وی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز را تنها دانشگاه ایران برای تربیت دانشجوی این رشته عنوان کرد و گفت: یکی از شرایط اصلی راه اندازی این رشته داشتن عضو هیات علمی مرتبط با آن است. به عبارت دیگر، دانشگاه متقاضی راه اندازی این رشته باید هیات علمی فارغ التحصیل یکی از 3 دانشگاه علوم پزشکی شیراز، "کارولینا شمالی" و "وست مینستر" باشد، چراکه 20 واحد درسی اصلی این رشته توسط عضو هیات علمی فارغ التحصیل این رشته تدریس می شود.

بازار کار شلوغ رشته ژورنالیسم پزشکی

دکتر آستانه درخصوص بازار کار رشته ژورنالیسم پزشکی، اظهار کرد: این رشته یکی از معدود رشته هایی است که فارغ التحصیلانش بازارکار شلوغی داشته و جای رشد زیادی دارند. دلیلش آن است که کمیسیون نشریات وزارت بهداشت به بیش از 400 ژورنال علمی کشور رتبه علمی و پژوهشی داده و بسیاری دیگراز مجلات علمی و تحقیقاتی در انتظار اخذ رتبه علمی و پژوهشی هستند.

وی ادامه داد: علاوه بر این، مراکز تحقیقاتی متعدد پزشکی در تمامی دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور وجود دارند که با در نظرگرفتن تعداد این مراکز و ژونال های پزشکی، در حال حاضر حداقل 800 تا یک هزار پوزیشن قابل انتظار برای فارغ التحصیلان این رشته در داخل کشور وجود دارد، این در حالیست که سالانه تنها 4 یا 5 نفر از این رشته فارغ التحصیل می شوند.

برخی از مشکلات برای بازار کار این رشته

وی با اشاره به برخی از مشکلات برای بازار کار این رشته در کشور، اظهار کرد: معضل موجود این است که در حال حاضر ژورنال های پزشکی در چارت سازمانی دانشگاه های علوم پزشکی ردیف مشخصی ندارند که در صورت ایجاد این ردیف، فارغ التحصیلان بلافاصله می توانند جذب ژورنال های پزشکی کشور شوند.

دکتر آستانه افزود: با پیگیریهای صورت گرفته و برگزاری چندین جلسه در کمسیون نشریات وزارت بهداشت، مقرر شد که کار به هیات امنای دانشگاه های مختلف کشورارجا ع شود و هر هیات امنایی جداگانه برای ایجاد ردیف مشخص تصمیم گیری کند. مساله حقیقتا تا این مرحله پیش رفت ولی بعد از آن پیگیری خاصی صورت نگرفت.

به گفته وی، تنها در دانشگاه علوم پزشکی شیراز25 ژورنال منتشر می شود که فارغ التحصیلان ما به صورت غیرمستقیم جذب این ژورنالها شده اند. در این شرایط وجود فارغ اتحصیلان دارای توانمندی طراحی مطالعه، پیش بردن مطالعه و نوشتن مقاله، ویرایش مقالات، مدیریت ژورنال، پیدا کردن ژورنال های مناسب و مدیریت دفاتر ژورنال ها، برای تمام ژورنال های پزشکی کشور و مراکز تحقیقاتی یک نعمت محسوب می شود. 

ضرورت وجود فارغ التحصیلان رشته ژورنالیسم پزشکی در کشور

این استاد دانشگاه در ادامه با اشاره به ضرورت وجود فارغ التحصیلان این رشته در کشور، اظهار کرد: گاه به دلیل عدم آشنایی برخی از همکاران با اصول علمی و اخلاقی نشرو چاپ مقالات علمی، مسایلی اخلاقی ایجاد می شود که هم خودشان دچار مشکل می‌شوند وهم آبروی علمی کشور به خطر می افتد. بنابراین حضور فارغ التحصیلانی که استانداردهای چاپ و نشر اخلاقی مقالات علمی را بدانند، می تواند از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری کرده و به ارتقای وجهه و سطح و رتبه علمی کشور کمک می کند.

توانمندی فارغ التحصیلان ژورنالیسم پزشکی برای تایید صحت اطلاعات پزشکی در رسانه‌ها

مدیر گروه ژورنالیسم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در ادامه با اشاره به انتشار برخی اطلاعات نادرست مرتبط با حوزه سلامت و پزشکی در برخی رسانه های مجازی، اظهار کرد: فارغ التحصیلان رشته ژورنالیسم پزشکی توانایی تایید یا عدم تایید صحت اطلاعات پزشکی در رسانه و فضای مجازی را دارا هستند، به عبارت دیگر فارغ التحصیلان این رشته می توانند در رسانه های پزشکی غیرآکادمیک نیز فعالیت کنند. با این حال چون در نیازسنجی های اولیه برای طراحی و راه اندازی این رشته، بیشتر نهادهای اکادمیک و ژورنال های دارای رتبه علمی پژوهشی مطرح بودند، فشار اصلی برنامه آموزشی این رشته بیشتر روی اصول آکادمیک تحقیق و نشر پزشکی متمرکز است.

وی ادامه داد: از آنجاکه در برنامه آموزشی این رشته 4 واحد ژورنالیسم محض نیز طراحی شده، فارغ التحصیلان ژورنالیسم پزشکی قطعا توانمندی و شرایط لازم برای فعالیت در ژورنالهای آکادمیک و غیرآکادمیک و همچنین همکاری با ارگان های منتشر کننده اطلاعات صحیح پزشکی را دارا هستند.

دکتر آستانه در خاتمه با بیان اینکه سردبیری، شغل دوم تمام سردبیران نشریات علوم پزشکی کشوراست، گفت: شغل اول اکثر این افراد، عضویت در هیات علمی گروه های مختلف بالینی یا علوم پایه دانشگاههای علوم پزشکیست، طبعا وقتی که شغل اصلی افراد سردبیری نباشد، وقت و انرژی لازم را برای سردبیری ژورنال صرف نمی کنند. به همین دلیل اگر ردیف های مشخصی به ژورنالهای دانشگاهی اختصاص پیدا کند مطمئنا افراد انرژی مضاعفی روی کار گذاشته و همین امر به ارتقای کیفیت علمی نشریات و در نهایت ارتقای کیفیت علم انتشاریافته پژوهشگران ایرانی در سطح دنیا منجر می شود.

انتهای پیام